مدرسه علمیه الزهرا(س) واوان

بررسي گمانه هاي گوناگون درباره شهادت آيت الله سعيدي

يكي از جوانب مظلوميت شهيد آيت الله سعيدي، مكتوم ماندن چگونگي شهادت وي است، موضوعي كه از « شايعه خودكشي » توسط ساواك آغاز گرديد و گمانه هاي مختلفي بر اساس شنيده ها و اسناد در اين خصوص منتشر شد.حتي در مقابل ديدگاه افراطي كه توسط ساواك طرح گرديده بود، ديدگاهي تفريطي نيز توسط برخي منتشر شد، تا آن جا كه يك استاد دانشگاه در گفتگو با نويسنده اظهار مي داشت ايشان را در « روغن داغ » شكنجه كرده و به شهادت رسانده اند!
در اين ميان واكنش حضرت امام به اين موضوع بسيار تيزبينانه بود، تا آن جا كه به زعم اصرار شاگردانشان، تا زماني كه براي ايشان به واسطه تحقيق هاي مكرر اثبات نگرديد كه آيت الله سعيدي در زندان به شهادت رسيده اند، اعلاميه اي صادر نفرمودند و سرانجام در مرداد ماه 1349، با اشاره به شكنجه هاي وحشيانه و رفتار غير اسلامي ساواك، اين حادثه را « قتل فجيع » ناميدند.
در اين ميان چندين فرضيه در خصوص چگونگي شهادت ايشان مطرح شده است كه به شرح ذيل مورد بررسي قرار مي گيرد:

الف‌) خود كشي

اين فرضيه توسط ساواك مطرح و اولين بار در صورت جلسه 21/3/1349 بر آن تاكيد شده بود. در اين صورت جلسه ادعا شده است « مشاراليه در ساعت 21 روز 20/3/1349 در بازداشتگاه قزل قلعه با فرو نمودن دستمالي به حلق خود خودكشي نمود و از وي وصيت نامه اي به جا مانده كه متن آن… » ساواك در اسناد بعدي نيز با تاكيد بر اين ادعا، آن را به زماني نسبت مي دهد كه « خاموشي برق » بوده است.
بر اساس آن چه كه در سندهاي بعد خواهد آمد، بر اساس اسناد دستگاه هاي رسمي نيز اين گزارش مخدوش است و حتي سرهنگ قضايي نيز حاضر به تاييد آن نمي شود و مي نويسد « جنازه را در اطاق بهداري زندان قزل قلعه مشاهده نمودم، وليكن در وضع و چگونگي فوت، صورت جلسه را تاييد نمي كنم! » در كنار اسناد، توجه به بعضي استدلال ها نيز مي تواند روشنگر بطلان اين فرضيه باشند. اول آن كه آيت الله سعيدي يك مجتهد شاگرد فاضل امام است و از حرام بودن خودكشي و شدت قبح ان در شرع اسلام به خوبي آگاه بوده است. دوم آن كه آيت الله سعيدي،‌ بار اول نبوده كه به زندان آمده و شكنجه شده است. او پيش تر نيز تجربه زندان داشته و روي منبر به اهالي مسجد گفته است كه از زندان رفتن بيمي در دل ندارد. گذشته از ان فردي كه چنين سست ايمان باشد، نمي تواند پس از بازداشت اول هم چنان پر صلابت بر ضد ر ژيم فعاليت كند و در بسياري از موارد خط شكن باشد.
با بررسي ابعاد اين شايعه كه حتي در اسناد ساواك نيز گاه نقض گرديده و علت مرگ، سكته اعلام شده است، به نظر مي رسد اين شايعه، تنها براي ظاهر سازي بوده تا جنايت ساواك پوشيده بماند، علي الخصوص كه با تشديد اعتراضات مردمي، ساواك به صورت بخش نامه اي به آن دامن زده است.
گفتني است تنها مستند ساواك به جز صورت جلسه مخدوشي كه ذكر آن رفت، استناد به اين امر است كه او چون تصميم به خودكشي داشته، وصيت نامه اش را نوشته است،اين در حالي است كه وصيت نامه شهيد سعيدي در تاريخ اول ربيع الثاني 1390، برابر با 16 خرداد ماه 1349 تنظيم شده بود. اين تاريخ چهار روز پيش از شهادت وي است و اين گمان را كه او بر اثر شدت سختي زندان يا… اقدام به نوشتن وصيت نامه كرده و خودكشي نمايد، كاملا منتقي مي كند. زيباتر آن كه شهيد سعيدي در وصيت خود تاكيد كرده است: « از آيه 152 تا 157 سوره دوم غفلت نكنيد ». در بخشي از اين آيات سوره برقه تصريح مي كند: « به كساني كه در راه خدا كشته مي شوند، مرده نگوييد… » و اين بيان صريح، خود محكم ترين سند بر بطلان شايعه ساواك است.

ب) مرگ طبيعي ( سكته و… )

گذشته از برخي اسناد ساواك ( هم چون نامه ساواك به شهرباني كل كشور)، روايت هاي بي شماري نيز در ميان مبارزين اين دوران در اين خصوص يافت مي شود. گذشته از تصريح وصيت نامه شهيد، سند پزشكي قانوني وقت، محكم ترين دليل براي عدم صحت اين موضوع است. در سند ياد شده « علت مرگ نامبرده شوك ناشي از ضربه به شبكه عصبي خورشيدي » تغيير مي شود.
نكته حائز اهميت در خصوص اين سند آن است كه كالبد شكافي پزشكي قانوني بر حسب اسناد ساواك در تاريخ پنج شنبه21/3/1349 انجام، اما جواب پزشكي قانوني 13 روز بعد صادر شده است. اين امر نشان مي دهد كه پزشكي قانوني احتمالا تحت فشار براي جوابگويي اعلام نتيجه بوده است. نارضايتي ساواك از نتيجه اعلام شده در سوالاتي كه براي پزشك تشريح كننده ا رسال شده، به وضوح مشاهده مي گردد: « منظور از ضربه چه نوع ضربه اي بوده است؟ آيا مي توان تعيين نمود كه ضربه واره چه مدت قبل از مرگ وارد آمده است؟ آيا ممكن است در اثر سقوط از روي تختخواب به پائين و درا ثر برخورد بدن به تخت و يا با زمين، به شبكه عصبي خورشيدي ضربه اي وارد شده و شخص فوت نمايد؟ مطالبي كه متوفي در پشت قرآن موجود نوشته، حاكي از اين است كه نام برده خودكشي نموده است. شما كه پزشك تشريح كننده جسد بود اي، نظرتا را در مورت فوت متوفي مرقوم بفرماييد.» لحناين سند نشان مي دهد ساواك در تلاش بوده است به پزك يادآوري نمايد نظرش بايد در چهارچوب صورت جلسه مذكور باشد. اداره كل بهداري وزارت اطلاعات نيز بعدها با بررسي نتايج كالبد شناسي و آسيب شناسي هاي انجام شده توسط پزشكي قانوني وقت، تاكيد نموده است: « قطعا علت مرگ، سكته قلبي و يا خفگي در اثر فرو بردن دستمال در حلق نبوده است، زيرا پس از مرگ، عضلات گردن، دهان و حلق و ناي حالت طبيعي داشته است، در صورتي كه در اثر سكته قلبي و يا فرو بردن دستمال در حلق باشد، رنگ صورت حتي پس از مرگ به شدت سيانوزه ( سياهرنگ ) خواهد بود ».

ج) فرو كردن دستمال در گلو يا پيچاندن عمامه به دور گردن توسط ساواك

اين گمانه از راويان بيشتري برخوردار است. كساني ياداوري نموده اند كه صداهايي نا به هنگان از سلول شهيد سعيدي شنيده اند. به عنوان نمونه، شهيد محلاتي در خاطرات خود گفته است: «وقتي در مازندران بوديم، زنداني ها براي ما جريان شهادت ايشان را نقل مي كردند. داريوش فروهر و چند نفر ديگر گفتند آن روز محيط زندان را خلوت مي كنند، مثلا فروهر را به حمام مي فرستند و بعضي را به بندهاي ديگر مي فرستند… بعد آمده بودند و با دستمال ايشان، مرحوم سعيدي را خفه كرده بودند. مباشرت اين كار را منوچهري ملعون داشته كه اين جريان به وجود آمد ».
سيد حميد روحاني نيز در كتاب نهضت امام خميني با بيان مشابهي به نقل از شاهدان زندان، قتل را به وسيله پيچاندن عمامه به دور گردن او معرفي مي كند.
با توجه به گزارش پزشكي قانوني به نظر مي رسد اين اتفاقات پس از شهادت آيت الله سعيدي و جهت صحنه سازي انجام گرفته است تا وانمود كنند ايشان با وارد نمودن دستمال و پيچادن عمامه خودكشي كرده است تا به نحوي منكر شهادت در اثر شكنجه گردند.

د) آمپول هوا

اين روايت بيشتر مبتني بر گمانه هاست. چنانچه در خصوص برخي ديگر از مبارزين كه فوت كردند، بدون اقامه دليل اولين گزينه اي كه مطرح و فراگير شد، همان آمپول هوا بوده است. هيچ سندي در اين خصوص وجود ندارد. علاوه بر آن كه اين بند نيز به دلايل مشابه آن چه در بند قبل به نقل از بهداري وزارت اطلاعات نقل گرديد، خلاف شواهد ثبت شده است.

ه) شهادت بر اثر شكنجه

اين فرضيه نزديك ترين گمانه به حقيقت است، زيرا بر اساس اسناد موجود پزشكي قانوني، آسيب به شبكه عصبي خورشيدي را گواهي نموده است و هم چنين در نتايج كالبد شكافي به خونريزي لوزالمعده اشاره شده است.
اداره كل بهداري وزارت اطلاعات نيز در سند شماره 2973/م/1905 كه پيش تر نيز به آن اشاره شد، با توجه به موارد فوق الذكر مي افزايد: « نتيجه آسيب شناسي، علت مرگ را آسيب و ضربه به شبكه عصبي خورشيدي و پانكراس هموراژيك ( خونريزي كردن ) ذكر نموده كه تنها مي تواند بر اثر ضربات متعدد و شديد بر شكم، پشت و سينه و ساير نقاط حساس بدن ايجاد گردد».
اين اقدام با توجه به شجاعت بي نظير شهيد سعيدي چندان دور از ذهن نيت. او بارها به شخص شاه حمله و حتي او را با يزيد مقايسه كرده بود. با اين وصف چندان بعيد به نظر نمي رسد كه وي در پي توهين فرد هتاكي هم چون منوچهري به برخي مقدسات، به دفاع از عقيده خود پرداخته و حاصل آن ضربات جنون آميز چنين فردي به پيكر نحيف او باشد كه آثار آن منجر به شهادت وي شده و عوامل ساواك را ناگزير به صحنه سازي كرده است. با قاطعيت مي توان گفت آثار چنين شكنجه هايي بر بدن افرادي هم چون شهيد لاجوردي و يا عزت شاهي كه از بدني قدرتمند برخوردار بوده اند، متفاوت از اثر آن به بدن فردي هم چون آيت الله سعيدي است كه لاغر بود و در دوران حبس نيز ضعيف تر شده بود. با اين حال شهادت وي ناشي از شكنجه هايي هم چون آپولو نبوده است، زيرا هنوز ساواك از اين وسايل استفاده نمي كرد. هم چنين شكنجه هايي هم چون انداختن در روغن به دليل آن كه صورت وي پس از شهادت و پيش از دفن به فرزندش نشان داده شده، بسيار دور از ذهن است. از آن جا كه بر اساس اسناد ساواك، شهيد سعيدي مقاومت كرده و ديگر مبارزين را لو نداده بود، بازجويي وي پايان نيافته بود و با اين وصف اين گمانه كه شدت شكنجه براي گرفتن اقرار منجر به شهادت گرديده، تقويت مي گردد.
شهادت آيت الله سعيدي در فضاي خفقان و سياه آن روز فارغ از آن كه چگونه رخ داده باشد، تاثيري شگرف بر مبارزه داشت و موجب پالايش بيشتر مبارزين شد. آن ها كه جانب محافظه كاري پيش گرفته بودند، با دريافت خبر شهادت وي به خطرات مبارزه آگاه تر شدند و از مبارزه فاصله گرتفند. آن هائي هم كه جان خود را در دست گرفته بودند، بر مبارزه با رژيمي كه حتي با شاگردان ممتاز امام نيز چنين رفتاري مي كرد، مصمم تر شدند و به اين نتيجه رسيدند كه اگر قرار است جان خود را در اين راه بگذارند، چه بهتر كه در بالاترين حد توان خود مبارزه كنند، از اين رو شهادت آيت الله سعيدي يكي از نقاط عطف نهضت امام خميني (قدس سره الشریف ) به شمار مي رود كه متاسفانه در تاريخ نگاري معاصر، از آن بسيار غفلت شده است.

منبع:سایت راسخون

نویسنده:محمد مهدی اسلامی

منبع: ماهنامه شاهد یاران، شماره32

اين قصه را «الم» بايد
و از «قلم» هيچ نايد
خرداد ماه يادآور خاطره شهيدان بي شماري است. از شهيدان گمنام 15 خرداد، آغازگران عصيان عليه طاغوت تا شهيد آيت الله سعيدي، سرور شهيدان خرداد که در قله اخلاص و ايثار، با نثار خون خود، مشعلي فروزان بر سر راه ديگر رهروان راه حق و عدل برافروخت و نشان داد که در همه جا و همه وقت، تنها سخن کافي نيست.
درست است که شهيدان، همه در نزد حق تعالي زنده اند، ولي نمي توان گفت مقامات و مراتب آنها، با توجه به نوع «نثار و ايثارشان» يکسان است. شهادت نواب صفوي، آيت الله غفاري، آيت الله سعيدي و جوانان مسلمان با ايماني که آغازگران نبرد مسلحانه و آشتي ناپذير با نظام طاغوت بودند، نمي تواند با ديگر شهادت ها در يک مرتبه قرار گيرد. اينها همه، سروران، پرچمداران، مشعلداران و راه گشايان نبرد و شهادت، در تاريک ترين و سخت ترين روزهاي حاکميت رژيم ترور و اختناق شاهي بودند و البته بزرگداشت خاطره آنها، فقط براي «تذکار» احتمالاً «پندآموزي » ما زندگان است و گرنه آنها که به حق پيوسته و آن شده اند که در«وهم» نيايد، چه نيازي دارند که «يادي» از آنها بشود يا نشود؟
بي شک يکي از بارزترين اين «نمونه ها» آيت الله سعيدي بود که در بحراني ترين شرايط اختناق ضد انساني شاه و در نيرومندترين مراحل سرسپردگي نظام طاغوت به باند تبهکار حاکميت ميليتاريست کاپيتاليست غرب و به هنگامي که سرمايه داران کمپاني هاي خون آشام آمريکا: مانهاتان، راکفلر، ليليانتال و ديگران، براي «سرمايه گذاري در ايران»!، مي خواستند کنسرسيوم ديگري در کنار کنسرسيوم نفت ايجاد کنند، فرياد برآورد، هشدار داد، اخطار کرد، آگاهي بخشيد، مردم را بيدار ساخت و خطر را گوشزد نمود؛ گرچه در اين راه خود جان باخت که جان چه ارزد ذره اي در راه دوست؟
ارديبهشت ماه 1349 و به هنگام آغاز پيدايش کنسرسيوم سرمايه داري آمريکايي - يهودي در ايران! و در جو خفقان حاکم بر همه جا، اين روحانيت مبارز قم و تهران بود که با نشر اعلاميه هايي به روشنگري پرداخت و مخالفت خود را با اجراي طرح جديد امپرياليسم در ايران، اعلام داشت و اين درست به هنگامي بود که رژيم شاه حتي تحمل شنيدن يک سخن و يا ديدن يک اعلاميه مخالف را هم نداشت و هر «اخلالگر و ياغي و خرابکاري»! که به اين امور مي پرداخت، در معرض زندان و شکنجه و تبعيد و اعدام قرار مي گرفت و هيچگونه گذشت و اغماضي نيز در کار نبود! مصلحت گرايان ساده انديش، با ترديد به فکر يافتن شيوه هاي مناسب تري براي اعتراض و آغاز مخالفت! بودند، ولي در اين ميان حوزه علميه قم و تربيت يافتگان مکتب آن، با اقدام خود نشان دادند که «شرايط مناسب» را هميشه به طور طبيعي نمي توان به دست آورد، بلکه گاهي بايد آن را با گستاخي و بي باکي تمام، به وجود آورد. زنده ياد آيت الله رباني شيرازي همراه شهيد آيت الله سعيدي با انتشار اعلاميه اي با نام «حوزه علميه قم» که در نشر آن هر يک از ما، مانند گذشته نقشي را به عهده داشتيم، اين بار لبه تيز حمله را به طور مستقيم متوجه «شاه مزدور»، عامل اصلي خيانت ها نمودند و «اين اقدام ننگين» را «مقدمه استعمار حقيقي و همه جانبه ايران» ناميده و از «مردم ايران» خواستند که «به پا خيزيد و نگذاريد اين نقشه خائنانه عملي گردد.» آيت الله سعيدي در تهران علاوه بر توزيع وسيع اين اعلاميه، اطلاعيه اي را که به زبان عربي پخش کرد و اين بار «جمال الدين»وار فرياد بر آورد: «به حقيقت سوگند که اين مسئله مصيبتي است و مسائل ديگر مانند امتياز تنباکو و کاپيتولاسيون و… در برابر آن ناچيز و کوچک است. امروز روز فرياد و اعتراض مستمر و همه جانبه است. فرياد خشم خود را برآوريد تا در برابر مجاهدان پيشين چون جمال الدين و شيرازي و نسل جديد، رو سفيد باشيد. السعيدي الخراساني.»
سيد بزرگوار، به موازات نشر اين اطلاعيه و اخطار، در مسجد خود نيز سخنراني افشاگرانه اي را عليه اين توطئه خائنانه ايراد کرد و همين اقدامات موجب دستگيري وي در تاريخ 11 خرداد ماه 1345 گرديد. البته اين بار اول نبود که سيد بزرگوار دستگير مي شد و انتظار هم آن بود که پس از چند صباحي وي را آزاد کنند؛ ولي گويا سرمايه داران و باند «محارب» حاکم بر آمريکا و مزدوران داخلي ايران، اين بار «قرباني» مي خواستند تا به خيال احمقانه خود، در تحکيم پايه هاي نظام آن مؤثر واقع گردد! و بي شک در همين راستا بود که سيد بزرگوار را «قرباني» کردند. روز 21 خرداد، در قم گفته شد که آيت الله سعيدي در زندان شهيد شده است؟ کسي خبر را باور نداشت. ايادي رژيم هم شايع کردند که «وي در زندان خودکشي! کرده است»!؟ دروغي که جز رسوايي بانيان آن، هيچ اثر ديگري نداشت.
به هر حال خبر شهادت آيت الله سعيدي باور کردني نبود، اما پس از اطلاعات موثقي که به دست آمد، روشن شد که در صبح 21 خرداد، دژخيمان طاغوت، سيد را در زندان با عمامه خود خفه کرده و جنازه او را همراه پسر بزرگش به قم فرستاده اند که در «وادي السلام» دفن شود و لابد عبرتي! براي سايرين گردد.

به خاطر دارم که مرحوم آيت الله العظمي آقاي حاج شيخ مرتضي حائري (قدس سره) که در اين قبيل موارد بي باکانه و با احساس مسئوليت تمام، اقدام مي کرد، با اخلاص تمام، در روز جمعه 22 خرداد ماه در مدرسه فيضيه مجلسي به عنوان يادبود آن شهيد بزرگوار برگزار کرد و خود پيش از همه در آنجا حضور يافت و سيد شجاع «هميشه در تبعيد» که يادش به خير باد حجت الاسلام «سيد احمد کلانتر» هم سخنراني پرشور و بي باکانه اي را در مدرسه ايراد نمود و از امام خميني که در آن روزگار بردن نامش جرم بود، تجليل نمود و آنگاه پيشنهاد کرد که حضار براي بزرگداشت شهيد عزيز، بر سر مزراي در «وادي السلام» حضور يابند… در آنجا هم سيد شجاع، سخنراني کوتاه ديگري را ايراد کرد و بلافاصله توسط مأمورين دستگير شد و به زندان انتقال يافت تا مرحله سه ساله ديگري از تبعيد را آغاز کند. شجاعت و بي باکي مبارزين راه حق و عدل، در چنين شرايط خطرناک و فضاي وحشت گرفته اي، بيانگر اصالت و صداقت آنها بود.
در جايي که با يک اعلاميه و سخنراني، انساني را دستگير مي کنند و چند روز بعد جنازه او را تحويل مي دهند، سخنران بعدي و يا اعلاميه نويس پس از او، بايد با در نظر داشتن چنين سرنوشتي، «اقدام» نمايد و يا «سکوت» کند! و مي بينيم که افرادي در اين راستا، صادقانه کوشيدند و به جاي «خوش نشيني »! در خارج و يا «سکوت مصلحت آميز»! در داخل، به نبرد آشکار و پنهان خود ادامه دادند.
برادر زجرديده و شکنجه شده دوران طاغوت، زنده ياد «علي حجتي کرماني» در مقدمه مجموعه «بعثت» نشريه مخفي طلاب حوزه علميه قم در دوران ستمشاهي درباره اين فاجعه و اقدامات بعدي رژيم مي نويسد: «… پس از انتشار خبر شهادت مظلومانه و غريبانه سعيدي، سراسر حوزه علميه را غباري از غم و اندوه فرا گرفت. هيچ کس جرئت نفس کشيدن نداشت. رژيم تصميم گرفته بود شدت عمل به خرج دهد. بغض ها در گلو و نفس ها در سينه حبس شده بود. زجرها و شکنجه هاي ساواک کولاک مي کرد و به اوج شدت و قساوت خود رسيده بود. اکثريت به زندگي عادي و مرگ گونه خود مشغول بودند و افراد معدود و انگشت شمار متعهد و مبارز يا در سياهچال هاي رژيم به سر مي بردند و يا در گوشه و کنار به مبارزات مخفي و زيرزميني خود ادامه مي دادند.
مرحوم شهيد مطهري که طبق معمول هفته اي يک روز براي تدريس به قم مي آمد، وقتي پس از اين حادثه وارد قم شد، همراه با آقاي خسروشاهي و آقاي گلسرخي سراسيمه به خدمتش شتافتيم. شهادت سعيدي در زندان، او را به شدت متأثر و غمگين ساخته بود. آن چنان محيط وحشت به وجود آمده بود که شهيد مطهري در آن محيط امن دستور داد در اطاق را بستند و در حالي که آهسته سخن مي گفت، آرام و بيمناک، براي ما نقل کرد: «ازغندي (منوچهري) جلاد ساواک آقاي هاشمي رفسنجاني را سوار اتومبيل خود کرده و مدت يکي دو ساعت در تهران گرداند و تهديد کرده و تصميم رژيم را بر اتخاذ شيوه عمل تا مرحله قتل در زير شکنجه، به اطلاع ايشان و به اطلاع دوستانتان هم برسانيد که ما ديگر تحمل کوچک ترين حرکتي را نداريم و به شدت عکس العمل نشان خواهيم داد.
افسرده خاطر و غمناک از پيش آقاي مطهري بيرون آمديم. در راه به آقاي خسروشاهي گفتم: «بايد کاري کرد. اين براي ما ننگ است که روحاني برجسته و عاليقدري را ددمنشانه و با کمال قساوت در زير شکنجه به قتل برسانند و حوزه علميه را خفقان بگيرد و از هيچ کس صدايي بلند نشود. وي نيز هم عقيده من بود و بر اينکه بايد کاري کرد، اصرار ورزيد. پس از تبادل نظر، قرار شد آقاي خسروشاهي به مناسبت اين فاجعه اسفناک، اعلاميه اي بنويسد که به سرعت و همراه با شور و درد و احساس مسئوليت، نوشت و من نيز يکي دو جمله آن را اصلاح کردم و آماده چاپ شد.

ادامه »

امام خمینی(ره) توجه ویژه‌اى نسبت ‏به ماه رمضان داشتند و به همین خاطر ملاقات‏‌هاى خودشان را در ماه رمضان تعطیل مى‏‌کردند و به دعا و تلاوت قرآن و … مى‌‏پرداختند و مى‏‌گفتند: «خود ماه مبارک رمضان، کارى است»، رهبر کبیر انقلاب به هنگام سحر و افطار، بسیار کم مى‏‌خوردند، به گونه‌‏اى که خاد‏مشان فکر مى‏‌کردند که امام، چیزى نخورده است.

امام در نجف اشرف با آن گرماى شدید ماه مبارک رمضان را روزه مى‏‌گرفت و با اینکه در سنین پیرى بودند و ضعف بسیار داشتند تا نماز مغرب و عشاء را به همراه نوافل به ‏جاى نمى‌‏آوردند، افطار نمى‏‌کردند! و شب‏‌ها تا صبح، نماز و دعا مى‏خواندند و بعد از نماز صبح، مقدارى استراحت مى‏‌کردند و صبح زود، براى کارهایشان آماده مى‌‏شدند.

امام خمینی(ره) درباره ماه مبارک رمضان توصیه‌هایی را خطاب به روزه‌داران داشته و فرمودند: شما در این چند روزى که به ماه رمضان مانده، به فکر باشید، خود را اصلاح کرده، توجه به حق تعالى پیدا کنید، از کردار و رفتار ناشایسته خود استغفار کنید! اگر خداى نخواسته، گناهى مرتکب شده‌‏اید، قبل از ورود به ماه مبارک رمضان، توبه کنید! زبان را به مناجات حق تعالى عادت دهید! مبادا در ماه مبارک رمضان، از شما غیبتى، تهمتى و خلاصه گناهى سر بزند و در محضر ربوبى، با نعم الهى و در مهمان سراى بارى تعالى، آلوده به معاصى باشید! شما اقلاً، به آداب اولیه‏ روزه عمل کنید و همان ‏طورى که شکم خود را از خوردن و آشامیدن نگه مى‌‏دارید، چشم و گوش و زبان را هم از معاصى باز دارید … اگر با پایان یافتن ماه مبارک رمضان، در اعمال و کردار شما هیچ گونه تغییرى پدید نیامد و راه و روش شما با قبل از ماه صیام فرقى نکرد، معلوم مى‌شود روزه‏‌اى که از شما خواسته‏‌اند، محقق نشده است.

منبع:سایت تبیان

پرهيز از پرخوري در ماه رمضان 4 تا 8 کيلو وزن را کاهش مي دهد روزه داران با داشتن برنامه ريزي مناسب غذايي و پرهيز از پرخوري در زمان افطار و سحر مي توانند بين 4 تا 8 کيلو از ورن خود را کاهش دهند. رعايت برنامه ريزي صحيح تغذيه در ايام ماه مبارک رمضان براي روزه داران از اهميت بسياري برخوردار است تا بتوانند آمادگي لازم را براي بهره گيري از برکات معنوي و مناجات با پروردگار را به نحو بسيار مطلوب به انجام برسانند.

زياده خوردن به بدن انسان آسيب مي رساند و از نظر علمي زياده روي کردن در خوردن انواع غذاها ، چربي ها و قندها مشکلات و بيماري هايي از قبيل فشار خون ، ديابت ، قلبي و عروقي آتروز ، و حتي ريسک سرطان را افزايش مي دهد. ماه مبارک رمضان تمريني است براي کم خوري و دوري از پرخوري است و با رعايت مقدار مصرف و تامين نيازهاي غذايي در حد قابل قبول در اين ماه مي توان از زيان هاي ناشي از کمبود غذايي در امان بود.

اغلب افراد جامعه پس از ماه رمضان دچار اضافه وزن مي شوند در حالي که يک روزه دار با برنامه ريزي تغذيه اي مي تواند معادل غذاي مورد نياز روزانه خود را به جاي چند وعده، در دو وعده افطار و سحري دريافت کند و از اين رو در اکثر موارد کاهش وزن اتفاق مي افتد و اين کاهش وزن به علت سوزاندن مقداري از چربي هاي ذخيره اي بدن است.

نوجوانان برنامه غذايي ايام روزه داري را به گونه اي انتخاب کنند که ميزان کالري و پروتئين توصيه شده روزانه را در دو وعده افطار و سحري دريافت نمايند و از خوردن غذاهاي پُرحجم ، کم کالري و بسيار آبکي در افطار خودداري کنند و حتما براي صرف سحري از خواب برخيزند. نوجوانان بايد سبزيجات تازه، ميوه و مقدار کافي آب و نوشيدني ها مثل چاي کم رنگ، آب ميوه را در فاصله افطار تا سحر مصرف کنند.

راههای کاهش وزن در ماه رمضان

نوشيدن آب فراوان در وسط غذا يا بلافاصله پس از مصرف غذا، نيز موجب رقيق شدن شيره گوارشي و اختلال در هضم غذا مي شود. لازم است حداقل در ساعات روزه داري از فعاليت هاي سنگين ورزشي که موجب تشنگي آن ها مي شود و نيازهاي غذايي آن ها را به شدت افزايش مي دهد، خودداري کنند. غذاي افطاري براي اعضاي خانواده مي تواند مجموعه اي از صبحانه مانند چاي شيرين و شير ولرم و مصرف مقداري کمي نان و پنير به همراه سوپ و با سپس با فاصله يک تا 2 ساعت شام با اندکي تغيير و کاهش حجم باشد به آرامي اما در يک وعده ميل کنند.

در فاصله افطار تا سحر از خوردن تنقلات خودداري کنید تا معده آن ها به هنگام صرف سحري به طور کامل خالي و آماده غذاي سحر باشد. مصرف ميوه و سبزي در وعده هاي سحر و افطار تاکيد مس شود و ميوه ها و سبزيجات ، به دليل ماندگاري بيشتري که در بدن دارد، ضمن اينکه سيري طولاني تري را ايجاد مي کند حاوي مقدار زيادي آب است که با تامين آب مورد نياز بدن از بروز تشنگي جلوگيري مي کند. مصرف مواد پروتيين دار مثل گوشت، لبنيات و به خصوص ماست در وعده سحري ضمن ايجاد سيري طولاني تر ، مانع از بروز تشنگي مي شود.

مصرف مواد چرب و نمک توصيه نمي شود، مصرف مواد پر چرب هر چند انرژي بيشتري مي دهد، اما باعث تشنگي بيشتري هم مي شود علاوه بر اين کربوهيدرات ها و مواد قندي نيز ايجاد تشنگي بيشتري مي کند و مصرف آنها در وعده سحري توصيه نمي شود. مواد قندي به لحاظ اينکه زودتر از معده عبور مي کند و زودتر هضم مي شود زودتر هم ايجاد گرسنگي مي کند و بهتر است مصرف اين گونه مواد بيشتر در وعده افطار در حد مجاز استفاده شود . نوشيدني هاي گازدار ادرار آور است و اين عامل باعث مي شود نه تنها خوردن آنها آب مورد نياز بدن را تامين نمي کند، بلکه با مصرف آنها، آب بدن به ميزان بيشتري دفع شود.

منبع:سایت بیتوته

لینک دانلود دعای افتتاح ماه مبارک رمضان