مدرسه علمیه الزهرا(س) واوان

باد، به پیشوازت می آید تا عطر مقدس تو را به سوغات ببرد برای شهری که بی تاب رسیدن توست.

از شدت تب سوزان عرق کرده ای ؛ تبی گرم تر از خورشید قم.

کاروان را به شوق عطر خوش برادر گرامی ات آورده ای تا اینجا.

هر چند با کاروانی همراهی؛ اما در نبود برادر، تنهایی؛ آن قدر تنها که از هر کسی به خداوند نزدیکتری. پیشانی ات، زخمی روزهایی است که به دوری از برادر سرکرده ای.

عطر گل های سرخ در نفس های توست.

پروانه ها، بی پروا به استقبال تو آمده اند.

خیابان های شهر قم می دوند تا زودتر از هر کسی، هم قدم جاده های زیر پایت شوند.

قدم های مبارکت را که بر خاک هیجان زده قم می گذاری، آرام و سنگین نفس می کشی، هوا معطر می شود و شهر، مقدس.

قدمگاهت، آستانه بهشت است. به شوق دیدنت دسته دسته کبوترها به آسمان قم می آیند، آن قدر کبوتر آمده که نفس کشیدن آسمان دشوار شده است.

لبخند می زنی؛ هر چند هنوز بیماری از پیکر نحیفت رخت نبسته.

تمام سقاخانه های قم هر چه شمع دارند، نذر سلامتی تو می کنند.

این روزها کوچه ها از بوی تو می خندند. ثانیه ای لبخند از لب های شهر قم دور نمی شود.

چه سعادتی دارد این شهر! خوشبختی از این بیشتر هم مگر می شود؟! چه مهمان گرامی و بزرگی! خوشحالی دارد این که قدم های مبارکتان را بر دیده قم نهاده اید و شب هایش را روشن تر از روز کرده اید.

آسمان، به شهر نزدیک تر از همیشه شده است. خاکش، بوی ستاره های چشمک زن زیبای دور دست را می دهد.

قم با آمدنت تمام تلخی ها را فراموش کرده و هوای دیگری را نفس می کشد.

این روزها، ابرهای دیگری بر خاکش می بارند؛ ابرهایی که مهربانی را در باران خلاصه کرده اند.

به خاطر آمدنت این روزها، باران بی وقفه می بارد بر تشنگی سال های سال این شهر ، باران می بارد به خاطر صدای آشنای تو؛ تویی که صدای باران را از ناودان ها نمی پرسی و بوی باران را از بال های خیس گنجشک های باران خورده نمی خواهی.

باران می آید تا رویش را به خاک برگرداند؛ خاکی که پیش از آمدنت، زندگی را فراموش کرده بود.

آمده ای تا آسمان خلوت شهر را پر از کبوتر کنی. آمده ای تا خواب شهر را با آمدنت تعبیر کرده باشی. آمده ای تا قم، مقدس شود و به یمن قدم های تو این خاک، بوی آسمان بگیرد، بوی عشق بگیرد؛ اصلاً بوی مهربانی تو را بگیرد که از تمام گل های بهاری معطرتری و شنیدن بوی مهربانی ات، آدم ها را در ابرها غوطه ور می سازد.

به شهر خودت خوش آمدی! خوش آمدی به سرزمینی که از این پس، تمام دنیا آن را با نام تو خواهد شناخت؛ دیاری که نشانی اش نام تو می شود! به قم خوش آمدی، ای مقدس مهربان!

ادامه »

ورود حضرت فاطمه معصومه علیها السلام به شهر قم و دفن پیکر مطهر آن بانوی کبریا در این شهر، آثار و برکات فراوانی را به همراه داشته است. از لحظه ورود نبیره رسول الله صلی الله علیه و آله به قم، پیوسته این شهر از جهات فرهنگی، سیاسی، اجتماعی، عمرانی و اقتصادی رو به رشد و پیشرفت نهاده است. تاثیر این واقعه تاریخی را می توان با مطالعه زوایای تاریخی این شهر به دست آورد. برکات این بانوی مجلله در شهر قم آنگاه به اوج خود می رسد که بدانیم تاثیر وجود آن حضرت در تحولات تاریخی، فرهنگی، مذهبی، اجتماعی نه تنها در محدوده یک شهر بلکه گاهی در کل کشور ایران بوده و یا حداقل وقایع وحوادث کشور ایران به نوعی مرتبط با شهر قم می باشد.

برکات حضرت معصومه در شهر قم و تاثیر این شهر بر کل ایران آنچنان مهم بوده و هست که سال ها دل و دیده میلیون ها زائر و مجاور و جهانگرد را به خود مشغول داشته است. این تاثیر نه تنها برای زائران مشتاقی که از راه های دور به عشق زیارت مرقد مطهر این دخت عصمت و یادگار امام موسی علیه السلام با ارادت خالصانه به این مکان مقدس می شتابند ملموس است بلکه حتی برای کسانی که با انگیزه های غیر مذهبی وارد این مکان شده اند و یا از این دیار عبور کرده اند، پرجاذبه و شگفت انگیز بوده است. در عظمت و شکوه ظاهری این بارگاه مقدس، حقیقت و معنویت خاصی نهفته است که ناخود آگاه هر بیننده ای را به سوی آن متوجه ساخته و دل و دیده اش را صید می کند.

در اینجا اعترافات چند تن از افراد خارجی را که در قرن های گذشته از قم دیدن کرده و در لابلای سخنان خود به نقش ارزنده این بانوی ملکوتی و تاثیر بارگاه آن حضرت در شهر قم اشاره کرده اند، مرور می کنیم.

«اوژن فلاندن » جهانگرد فرانسوی و دانشمندی که در زمان محمد شاه قاجار در سال های 1219 و 1221 شمسی به اتفاق هموطن هنرمند خود «پاسکال کست » به ایران آمده است، در مورد اهمیت و نقش شهر قم و مرقد مطهر حضرت معصومه علیها السلام چنین می نگارد: «مقبره فاطمه که ایرانی ها «معصومه » می نامند در تمام مشرق، احترامی به سزا دارد و مردم از اکناف به زیارتش می آیند، فاطمه نوه علی است. از پادشاهان ایران، شاه عباس دوم، شاه صفی و فتحعلی شاه در قم مدفونند. تیمور لنگ به قم چندان لطمه نرسانده و شاید از برکت فاطمه باشد» . (13)

«کارل بروگش » جهانگرد آلمانی نیز که اوضاع ایران را در سده نوزدهم میلادی از دید مادی خود بررسی کرده است، در مورد عظمت ظاهری شهر قم و حضرت معصومه علیها السلام چنین می گوید: «دورنمای قم به معنای واقعی کلمه از فاصله چند میلی می درخشد، زیرا گنبد زیارتگاه این شهر را با ورقه هایی از طلا پوشانده اند که نور آفتاب را به شکل خیره کننده ای منعکس می کند. شاهان ایران علاقه زیاد دارند به این که گنبد بناهای مقدس را با ورقه های طلا و نقره بپوشانند. طلا کاری ها و نقره کاری های زیبای ضریح مقدس واقعا چشم را روشن می کنند. خدمتکارانم پیوسته از شکوه و جلال گنبد و مقبره فاطمه در قم سخن می گفتند.

نه فقط زندگان بلکه مردگان نیز به سوی این مزار جلب می شوند; زیرا بسیاری از ایرانیان وصیت می کنند که پس از مرگ در جوار این بانوی مقدس دفن شوند. قم مدفن قدیسین هم هست. بنا به گفته اهالی محل، قم دارای 444 امامزاده کوچک و بزرگ است » . (14)

به هر حال بعد از ورود حضرت معصومه علیها السلام به قم و دفن پیکر مطهر آن حضرت در این سرزمین مقدس، علویان و سادات بیشتری به این شهر روی آوردند، توجه شیعیان به این نقطه فزونی یافت و علما و مشاهیر شیعه در طول تاریخ به این مکان مقدس توجه نشان دادند، مهاجرت به این شهر زیاد شد و موقعیت مذهبی قم تثبیت و استحکام تاریخی یافت.

قم با این ویژگی ها در میان شهرهای شیعه نشین از شهرت جهانی برخوردار شد و یکی از شهرهای مهم جهان اسلام به شمار آمده و از مراکز مهم فرهنگی و فقهی شیعه گردید و از همه مهم تر به عنوان هسته مرکزی و پایگاه اصلی بزرگترین و باشکوهترین انقلاب در تاریخ جهان گردید.

کرامات:

معجزات از افراد عادی محال است صادر گردد، ولی اگر کسی توانست کرامتی نشان دهد، قطعاً ثابت می شود که دارای قدرتهای روحی خاصی است و نورانیت بیشتری نسبت به دیگران دارد. اما این به تنهایی در اثبات حقانیت یا عظمت فرد کافی نیست؛ چون هر کسی ممکن است با کمی ریاضت روحی قدرتهایی کسب کند؛ هر چند مقدار این قدرت روحی و حیطه تسلط روح و نوع اعمال نفوذ کاملاً از مقدار عظمت روحی و قدرتهای معنوی فرد خبر می دهد. این آثار هرچه قوی تر باشد، به همان میزان مؤثر را محکم تر معرفی و اثبات می نماید.

از طرفی منهاج و سیره و آیین افراد، حقانیت راه آنان را اثبات می کند و کرامت نیز صداقت ادعای او را مهر می زند. پس وقتی می بینیم حضرت معصومه علیها السلام دختر و فرزند و خواهر و عمه حجت خداست و به سیره آنها عمل می کند و بعد از وفات نیز کرامات زیادی از او صادر می شود که کتابها درباره آن نوشته شده است، به راحتی به میزان تقرّب او و عظمت روح او پی می بریم.

کرامات و شفابخشیهای ظاهر شده از محضر مبارک بی بی هیچ فرقی با کرامات ائمه اطهار علیهم السلام ندارد؛ یعنی شاید بتوان با مقایسه دقیق بین نوع شفاها به این مطلب دقیق پی برد که قدرت روحی بالای بینایی بخشی به کور مادرزاد، شفای مریض سرطانی، و حتی شفای فلج مادرزاد مثل حضرت عیسی علیه السلام و کرامات دیگر از این زاده باب الحوائج آنهم یک قرن بعد از وفات او ظاهر می گردد که کراماتی بدین گونه از قبرهای پیامبران اولوالعزم - به جز رسول اکرم صلی الله علیه و آله - نیز ظاهر نگشته است.

سنايي مي‌گويد:

به صاحب دولتي پيوند اگر نامي همي جويي
كه از پيوند با عيسي چنان معروف شد يلدا

يلدا لغت سرياني است به معني ميلاد و چون شب يلدا، با ميلاد مسيح تطبيق مي‌كرده، از اين رو بدين نام ناميده‌اند. بايد توجه داشت جشن ميلاد مسيح كه در 25 دسامبر تثبيت شده، در اصل جشن ظهور ميترا بوده كه مسيحيان در قرن چهارم ميلادي، آنرا روز تولد عيسي قرار دادند.
در ايران باستان، براي دي ماه چهار جشن وجود داشت كه شامل روزهاي اول، هشتم، پانزدهم و بيست و سوم اين ماه بود. اما امروزه، ايرانيان تنها نخستين روز دي ماه، يعني درازترين شب اول زمستان كه ( شب يلدا، آخرين شب پاييز، پايان قوس، آغاز جدي ) است، را جشن مي‌گيرند. در اصطلاح قديم، شب اول زمستان را شب چله مي‌گويند. مردم، زمستان را در حقيقت دوماه يا دوبخش مي‌دانند كه 40روز اول را چله بزرگ و 40 روز آخر را كه مصادف با جشن سده است، چله كوچك مي‌نامند.

پيشينيان براين باور بودند كه در اين شب، فرشته بدي‌ها ( اهريمن) با فرشته‌ي خوبي‌ها ( امشاسپندان ) به جنگ مي‌پردازند و در اين نبرد طولاني كه برابر درازترين شب سال است، بالاخره فرشته‌ي خوبي‌ها، اهريمن را شكست داده و تاريكي از روشنايي شكست مي‌خورد و صبح بعد زاده شدن مجدد خورشيد، آغاز مي‌گردد. زايش خورشيد و آغاز دي را، آيين‌ها و فرهنگ‌هاي بسياري از سرزمين كهن، آغاز سال قرار داده‌اند و به شگون روزي كه خورشيد از چنگ شب‌هاي اهريمني نجات مي‌يافت، روزي مقدس براي مهرپرستان بود.
جشن شب چله، بعد از نوروز تنها جشني است كه همواره در ميان ايرانيان پايدار مانده است و علت پايداري آن را مي‌تواني:
- باور ديني كهن مهرپرستان يعني زايش خورشيد و مهر دانست.
- پايان كار كشاورزان و برداشت محصولات خود و آغاز فصل استراحت آنها دانست كه با مهاجرت روستاييان به شهر، اين جشن كه يادآور روزگاران گذشته ايرانيان است، به ميان مردم شهر نشين نيز رخنه كرده و پايدار مانده است.

آيين شب يلدا در گوشه و كنار ايران زمين

مردم ايران در شهرها و روستاهاي مختلف با توجه به فرهنگ، آداب و رسوم ويژه‌ي خود شب چله را جشن مي‌گيرند، كه در اينجا به طور مختصر، به ذكر چگونگي برگزاري اين جشن عمومي و خانوادگي در چند منطقه و شهر ايران مي‌پردازيم:

خراسان: خراساني‌ها معتقدند كه در شب چله، بايد از ميوه‌هايي كه داراي خواص ويژه‌اي هستند خورد تا سال آينده خواص آنها در بدن باقي بماند. اين ميوه‌ها شامل هويج، گلابي، انار، زيتون سبز، خربزه و هندوانه است، كه در ميان ميوه‌ها، هندوانه از ميوه‌هاي اصلي است كه بايد در شب چله خورده شود. چراكه مي‌گويند هندوانه « گرميت مغز» و « سوزندگي جگر» را دفع مي‌كند. همچنين معتقدند هركس در شب چله هندوانه بخورد جگرش لك برنمي‌دارد. البته بعد از خوردن هندوانه، رسم براين است كه پوست هندوانه را به پشت بام همسايه مي‌اندازند تا اگر استطاعت خريد اين ميوه را ندارد پوست آنرا بتراشد و بخورد و اين عمل تا بام همسايه‌ي هفتم ادامه دارد. از مراسم ديگر اين شب فرستادن خوانچه ميوه است كه از طرف داماد و براي خانواده عروس فرستاده مي‌شود. اين خوانچه، پر از ميوه با هداياي مناسب از قبيل قواره پارچه، دستبند يا گردن بند براي عروس است. در اين خوانچه بايد لااقل هفت رنگ ميوه ( انار، انگور، پرتقال، سيب، گلابي، هندوانه و …) وجود داشته باشد.

شيراز: اكثر خانواده‌ها در شيراز همانند شهرهاي ديگر ايران، اين شب را به شب زنده‌داري مي‌پردازند، آنها از دوستان و آشنايان خود دعوت مي‌كنند و براي پذيرايي ميهمانان سفره‌اي مي‌گسترند كه بي‌شباهت به سفره‌ي هفت سين نوروز نيست. در اين سفره آينه، قاب عكس حضرت علي، دولاله و چند شمع روشن، اسفند و انواع تنقلات شامل نخودچي، كشمش، حلواي ارده و آجيل مشكل گشا، رنگينك، ارده شيره، خرما، انجير، به همراه چند شاخه گل قرار مي‌گيرد. غذاي ويژه شيرازي‌ها در اين شب هويج پلو به همراه كشمش، مغز گردو و رب است. در اين شب، همه‌ي افراد خانواده تا دير وقت به شوخي، گفتگو، خاطره گويي و مشاعره مي‌پردازند و گرفتن فال حافظ بخصوص در اين شب رواج فراوان دارد.

مازندران: دو روز مانده به شب چله، در نقاط مختلف مازندران مردم به تهيه‌ي مقدمات اين شب مي‌پردازند و بعد از غروب آفتاب، آن شب را جمع شده و دور كرسي مي‌نشينند و سالمندان حاضر در مجلس به تعريف از سردي زمستان و دوره‌هاي يخبندان گذشته، داستان‌ها و افسانه‌هاي مي‌پردازند. آنها بعد از صرف شام و چاي، روي كرسي، سفره‌اي پهن مي‌كنند كه در آن سفره، خوراكي‌هايي از قبيل: پرتقال، نخود برشته، كشمش، بادام شيرين، نارنگي، سيب، ليموترش، خربزه و هندوانه كه شاه ميوه اين مجلس است، به اضافه انواع تنقلات و شيريني‌هاي محلي وجود دارد. افراد خانواده‌ها به شوخي، بذله گويي و گفت و شنود و تفال به ديوان حافظ مي‌پردازند. در پايان جشن، هر نفر با چشم‌هاي بسته تعدادي گردو برداشته و هنگام خواب زير تشك خود گذاشته و صبح گردوها را مي‌شكند اگر مغز آن سفيد و خوب بود، نيت‌اش برآورده مي‌شود. همچنين در اين شب براي دختراني كه نامزد دارند، از طرف داماد « خرجي »‌مي‌فرستند. داماد در اين خوانچه، تمام چيزهايي كه براي شب چله لازم است به اضافه‌ي ماهي و مرغ قرار مي‌دهد و بعد از غروب آفتاب به خانه‌ي همسر آينده خود مي‌فرستد.
مردم مازندران معتقدند كه اگر در اين شب ننه سرما گريه كند، هوا باراني و اگر پنبه‌هاي توي لحاف را بريزد بيرون برف و اگر گردنبند خود را پاره كند تگرگ مي‌بارد.

گيلان: در گيلان و شهرها و روستاهاي آن، شب چله را جشن مي‌گيرند، و هركس بنا به توانايي مالي خود ميوه و آجيل تهيه مي‌كند. ميوه‌ها شامل: انار، ليمو، پرتقال و هندوانه است. مردم گيلان، خوردن هندوانه را واجب و مفيد مي‌دانند. آنها هندوانه‌هايي كه محصول بوستان خودشان بوده را براي شب چله در ساقه‌هاي برنج بافته شده نگه مي‌دارند. افراد خانواده با چند خانواده كه خويش و قوم هستند، در يك جا برگرد سفره‌اي جمع مي‌شوند وبه گفتگو و ترانه خواني و بزن و بكوب مي‌پردازند.
كساني كه نامزد دارند براي همسر آينده‌ي خود « شب چله گر » مي‌فرستند كه اگر اين كار را نكنند به علت ترك رسم، مورد سرزنش خانواده‌ي عروس قرار مي‌گيرند.

لرستان: مردم لرستان در شب چله، با گوسفند يا بوقلموني كه براي شب چله، پروار و چاق كرده‌اند غذا تهيه مي‌كنند. افراد خانواده‌ها به همراه بزرگان خانواده‌ها دور هم جمع مي‌شوند، به گرفتن فال و تعريف داستان و خاطره مي‌پردازند. آنها براي اين شب مانند ديگر شهرهاي ايران انواع تنقلات و ميوه‌ها، خربزه و هندوانه تهيه مي‌كنند. در شب چله نيز نوجوانان و جوانان محله‌هاي مختلف در لرستان، به گروه‌هاي دو يا چهار نفري تقسيم شده و به پشت بام خانه‌ها مي‌روند و از مسير دودكش بخاري‌هاي خاموش خانه‌هاي قديمي يا جلو پنجره‌ها، شال مي‌فرستند و با خواندن ترانه‌هاي مخصوص اين شب تقاضاي آجيل و تنقلات مي‌كنند و صاحب خانه نيز مقداري از مواد خوراكي آن شب را به پرشال مي‌بندد و با تكان دادن شال اشاره مي‌كند كه بالا بكشند.
البته در همه‌ي مناطق كشور در اين شب و روز پس از آن، آيين‌هاي ويژه‌اي انجام مي‌شود كه به سبب مختصر بودن اين نوشتار، از وارد شدن به همه‌ي آنها معذور بوديم. البته شباهت در آيين‌ها. خود از دلايلي بود كه ما را به گزينش و ارائه آيين‌هاي چند استان و منطقه محدود داشت.

عبدالکریم تبریز

از شيوه‌هايي كه بر جاذبه سخن مي‌افزايد و مخاطب را به شنيدن بيشتر ترغيب مي‌كند، بهره گيري از تمثيلات و تشبيهات مرتبط با موضوع است. قرآن كريم در اين زمينه مي‌فرمايد: «وَ تِلْكَ الْأَمْثالُ نَضْرِبُها لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ يتَفَكَّرُونَ»؛ 1 «و اين مَثَلها را براي مردم مي‌زنيم، باشد كه آنان بينديشند.»
آرايش سخن به مثلهاي كوتاه، دل نشين و مفيد مي‌تواند كلام را تا عمق جان مخاطب نفوذپذير سازد و گاهي اوقات يك عبارت به جا از ضرب المثلها و يا تشبيهات، موضوع را آن چنان به ذهن مستمع القاء مي‌كند كه هرگز تا آخر عمرش آن را فراموش نخواهد كرد. شيوه استفاده از مثل در حقيقت به عنوان كوتاه‌ترين راه براي يك سخنران محسوب مي‌شود. نزديك كردن هدف گوينده به ذهن شنونده، همگاني كردن مسائل، حسي و عيني كردن موضوعات عقلي و ساكت كردن مخالفانِ معاند، از ديگر امتيازات تمثيل است.

مهم‌ترين شاخصه‌هاي يك مَثَل، كوتاهي لفظ، استحكام معني و زيبايي و لطافت مفهوم آن است كه در بلاغت و فصاحت يك خطابه تأثير مي‌گذارد؛ به گونه‌اي كه حتي علي عليه السلام در ميان اشعار، مثل را بهترين شعر مي‌داند و مي‌فرمايد: «خَيرُ الشِّعْرِ مَا كَانَ مَثَلاً؛ 2بهترين شعر آن است كه مَثَل باشد.»

به عنوان نمونه، امير مؤمنان علي عليه السلام براي فهماندن تأثير داروها بر تن انسان اين گونه مَثل مي‌زند: «شُرْبُ الدَّوَاءِ لِلْجَسَدِ كَالصَّابوُنِ لِلثَّوْبِ ينَقِّيهِ وَلَكِنْ يخْلِقُهُ؛ 3خوردن دارو براي بدن انسان همانند استفاده از صابون براي شستن چركهاي لباس است كه لباس را تميز و پاك مي‌كند، اما آن را فرسوده و ضعيف مي‌گرداند.»

بسياري از اشعار نغز اديبان و شاعران نيز در اثر جاذبه و گويايي به صورت ضرب المثل در آمده اند. مثلاً صائب تبريزي القاي روح شجاعت و تسليم نشدن در مقابل ستمگر را اين گونه بيان مي‌كند:

اظهار عجز پيش ستمگر روا مدار // اشك كباب موجب طغيان آتش است

و يا اين شعر او:

خمير مايه دكان شيشه گر سنگ است // عدو شود سبب خير اگر خدا خواهد

بنابراين، استفاده از مَثل يكي از ضروريات تبليغ و روشي كاربردي و موفق براي مبلّغان است؛ به ويژه آنكه يك مبلغ بتواند مثالهايي را از زندگي روز مره به مخاطبان خود عرضه كند و آن را با مفاهيم كلي اخلاقي و تربيتي تطبيق نمايد و مستمعان را با موضوع مورد نظر خود بهتر و بيشتر آشنا گرداند. مولوي براي تفهيم و روشن شدن معناي دنيا دوستي مذموم و استفاده صحيح از مظاهر دنيوي با يك مَثل ساده و جذاب مستمع را به سوي

هدف خود سوق مي‌دهد و معناي آن دو را با عبارتي كوتاه تفكيك مي‌كند و مي‌گويد:

چيست دنيا از خدا غافل بُدن // ني قماش و نقره و فرزند و زن
مال را كز بهر دين باشي حمول // نِعْمَ مَالٌ صاَلِحٌ گفتش رسول
آب در كشتي هلاك كشتي است // آب اندر زير كشتي پشتي است

در اين باره، شيوه تبليغي رسول خداصلي الله عليه وآله در بهره گيري از تمثيل و تشبيهات ملموس بهترين الگوي ماست. به اين جهت، در اين نوشتار نمونه‌هايي از مَثَلهاي نبوي صلي الله عليه وآله را به خوانندگان گرامي و مبلّغان ارجمند تقديم مي‌كنيم تا سر نخي باشد كه با توسل به آن حضرت از آنها بهره گيرند.

نقش ايمان

از ضروري‌ترين نيازهاي يك مسلمان، داشتن ايماني قوي و عميق است كه او را در عمل به دستورات شرعي ياري مي‌كند. اگر ايمان ضعيف باشد، هرگز انسان مسلمان در عمل به برنامه‌هاي ديني موفق نخواهد شد. رسول خداصلي الله عليه وآله ايمان را همانند لباس انسان معرفي مي‌كند، و مي‌فرمايد: «مَثَلُ الْاِيمَانِ مَثَلُ الْمَقميصِ تَقَمَّصَهُ مَرَّةً وَ تَنْزِعُهُ اُخْرَي؛ 4 ايمان همانند پيراهن است كه شخص گاهي آن را مي‌پوشد و گاهي از تن بيرون مي‌آورد.»
يعني انسان وقتي با انگيزه الهي به سوي انجام اعمال خير مي‌رود، لباس ايمان در بر دارد و هنگامي كه از خداوند غفلت كرده، با ترك واجبات و انجام محرمات، معصيت مي‌كند، لباس ايمان را از وجودش كنده است. آن حضرت در همين خصوص مَثلي ديگر دارد كه مي‌فرمايد: «اِنَّ الْاِيمَانَ لَيخْلُقُ فِي جَوفِ اَحَدِكُمْ كَمَا يخْلُقُ الثَّوبُ الْخَلَقُ فَاسْأَلُوا اللَّهَ تَعَالَي اَنْ يجَدِّدَ الْاِيمَانَ فِي قُلُوبِكُمْ؛ 5ايمان در درون شما كهنه و فرسوده مي‌شود؛ همان گونه كه لباس در تن شما كهنه مي‌شود. پس از خداي متعال بخواهيد كه ايمان را در قلبهايتان تازه و نو گرداند!»
طبق اين تمثيل نبوي، يك فرد مسلمان همان طوري كه لباسهايش را نو مي‌كند و به مرور زمان بهتر و زيباتر مي‌نمايد، نيروي ايمان را نيز بايد تقويت كند تا روز به روز با روحيه‌اي تازه و ايماني قوي به سوي كمال در حركت باشد.
دعا و مناجات، انجام اعمال نيك، توسل، استعاذه و انديشه‌هاي مثبت مي‌تواند در تقويت ايمان مؤثر باشد.

حكمت بيماريها

هر شخصي در طول زندگي خود دچار لغزش و خطاهايي مي‌شود و روح و جانش را با كدورت و تيرگي گناه مي‌آلايد و خود را در معرض كيفرها و عقوبتهاي خداوندي قرار مي‌دهد. از روشهاي خداوند براي پاك و خالص كردن بندگان، مسلط ساختن بيماري جسم آنان است. رسول خداصلي الله عليه وآله فرمود: «اَلْمَرَضُ سَوْطُ اللَّهِ فِي الْاَرْضِ يؤَدِّبُ بِهِ عِبَادَهُ؛ 6بيماري تازيانه خداوند در روي زمين است كه بندگان خود را با آن ادب مي‌كند.»
آن حضرت بيماري را به تازيانه خدايي تشبيه كرده و آن را يكي از شيوه‌هاي تنبيه خداوندي دانسته است.

دوست خوب و بد

از عوامل كمال انساني، همنشيني با دوستان خوب و نيكان روزگار است. انساني كه بكوشد لحظات عمرش را با صالحان و انسانهاي كمال يافته سپري كند، بدون ترديد در روح و جسم او تأثير مثبتي خواهد گذاشت. پيامبر اكرم صلي الله عليه وآله اين سخن را در يك تمثيل زيبا اين گونه بيان فرمود: «اِياكَ وَ صَاحِبَ السُّوءِ فَاِنَّهُ قِطْعَةٌ مِنَ النَّارِ لَا ينْفَعُكَ وُدُّهُ وَلَا يفِي لَكَ بِعَهْدِهِ؛ 7از همنشين بد پرهيز كن كه او همانند پاره آتش است؛ نه دوستي‌اش براي تو سودي دارد و نه به عهدش وفا مي‌كند.»
سعدي نيز در توضيح اين معنا دوست بد را به پاره ابري تشبيه مي‌كند كه درخشندگي آفتاب را مانع مي‌شود:
با بدان كم نشين كه همسر بد // گر چه پاكي تو را پليد كند
آفتابي بدان بلندي را // ذره‌اي ابر ناپديد كند
طبق حديث فوق، دوست بد هرگز به حال انسان سودي ندارد و به عهد و پيمان او اعتمادي نيست. او همچون آتشي است كه تمام نيكيها و صفات خوب را در وجود رفقايش مي‌سوزاند و نابود مي‌كند. در اين مورد، مَثل ديگر نيز گفته اند:
تا تواني مي‌گريز از يار بد // يار بد بدتر بود از مار بد
مار بد تنها تو ر ا بر جان زند // يار بد بر جان و هم ايمان زند

ارزش نماز

خداوند متعال براي عزت و آرامش و ثبات ايمان مسلمان، هديه‌اي به عنوان نماز به او بخشيده است. هر بنده‌اي براي دوري از شيطان و استواري ايمان و اعتقادات خود، همه روزه خود را در سنگر نماز پناه مي‌دهد و جان و دلش را صفا مي‌بخشد. او با ايستادن در صف پاكان، رو به سوي مبدأ زيباييها كرده، لحظاتي را فارغ از دغدغه‌هاي زندگي و دلبستگيهاي مادي در خلوت با آفريدگار خويش رازهاي دلش را در قالب عبادت و مناجات خود بازگو مي‌كند.
رسول خداصلي الله عليه وآله فرمود: «مَثَلُ الصَّلَوَاتِ الْخَمْسِ كَمَثَلِ نَهْرٍ جَارٍ عَذْبٍ عَلَي بَابِ اَحَدِكُمْ يغْتَسِلُ فِيهِ كُلُّ يوْمٍ خَمْسَ مَرَّاتٍ فَمَا يبْقَي ذَلِكَ مِنَ الدَّنَسِ؛ 8نمازهاي پنج گانه همانند نهر جاري گوارايي است كه در مقابل درب خانه يكي از شما جاري است. اگر او روزي پنچ مرتبه خود را در آن نهر شستشو دهد، ديگر چرك [و كثافت و آلودگي] در بدن او باقي نمي‌ماند.»
آن حضرت علاقه خود را به نماز با مثالي ديگر توضيح مي‌دهد و مي‌فرمايد: «جَعَلَ اللَّهُ جَلَّ ثَنَائُهُ قُرَّةَ عَينِي فِي الصَّلوةِ وَ حَبَّبَ اِلَي الصَّلَوةَ كَمَا حَبَّبَ اِلَي الْجَائِعِ الطَّعَامَ وَ اِلَي الظَّمْآنِ الْمَاءَ وَ اِنَّ الْجَائِعَ اِذَا اَكَلَ شَبِعَ وَ اِنَّ الظَّمْآنَ اِذَا شَرِبَ رَوِي وَ اَنَا لا اَشْبَعُ مِنَ الصَّلَوةِ؛ 9خداوند متعال روشنايي چشمانم را در نماز قرار داد و نماز را محبوب دلم گردانيد؛ همچنان كه غذا و آب را محبوب دل گرسنه و تشنه نمود. گرسنه هر گاه غذا بخورد، سير مي‌شود و انسان تشنه اگر آب بنوشد، سيراب مي‌شود؛ امّا من هرگز از نماز سير نمي‌شوم.»

مفاسد گناهان

پيامبر اكرم صلي الله عليه وآله براي تقريب ذهن مسلمانان و روشن شدن برخي آموزه‌هاي ديني و مفاسد گناهان از راهكار موفق مَثل استفاده مي‌كرد كه برخي از آنها عبارت اند از:
الف. حسد
آن حضرت در مورد ضررهاي معنوي حسد فرمود: «لَا تَتَحَاسَدُوا فَإِنَّ الْحَسَدَ يأْكُلُ الْإِيمَانَ كَمَا تَأْكُلُ النَّارُ الْحَطَبَ الْيابِسَ؛ 10 هرگز به همديگر حسد نكنيد؛ زيرا حسد ايمان را مي‌خورد؛ همان طوري كه آتش، هيزم خشك را مي‌خورد.»

ب. غضب
پيامبرصلي الله عليه وآله در مورد مفاسد خشم و غضب نيز فرمود: «الْغَضَبُ يفْسِدُ الْإِيمَانَ كَمَا يفْسِدُ الْخَلُّ الْعَسَلَ؛ 11 خشم ايمان را فاسد مي‌كند؛ همچنان كه سركه عسل را از بين مي‌برد.»

ج. آلوده شدن به حرام
آن حضرت در مورد آثار مخرّب حرام خواري در روحيات و اعمال يك انسان مسلمان مي‌فرمايد: «اَلْعِبَادَةُ مَعَ اَكْلِ الْحَرَامِ كَالْبِنَاءِ عَلَي الرَّمْلِ؛ 12 عبادت به همراه حرام خوري، مثل اين است كه فردي در شنزار [و در زمين سست] ساختماني بنيان نهد.»
يعني همچنان كه آن بنا ماندگار نيست و به زودي فرو مي‌ريزد و صاحبش نمي‌تواند از آن بهره ببرد، همان طور عبادتهاي فرد حرام خوار نيز بي اثر و سريع الزوال خواهد بود و براي عبادت كننده سودي نخواهد داشت.

د. گوش كردن به موسيقي
حضرت خاتم الانبياءصلي الله عليه وآله در مورد عواقب و آثار خطرناك شنيدن موسيقي فرمود: «اِياكُمْ وَاسْتِمَاعَ الْمَعارِفِ وَ الْغِنَاءِ فَاِنَّهُمَا ينْبِتَانِ النِّفَاقَ فِي الْقَلْبِ كَمَا ينْبِتُ الْمَاءُ الْبَقْلَ؛ 13 از گوش دادن به موسيقي و آهنگهاي حرام بپرهيزيد كه اين دو سبب روييدن نفاق در دل آدمي است؛ همان طور كه آب موجب رويش سبزيجات است.»

علم و عالم

حضرت رسول صلي الله عليه وآله در مورد علم و دانش سفارشهاي بسياري فرموده است و در سيره و سخن آن حضرت نكات قابل توجهي در اين زمينه وجود دارد. آن گرامي از تمثيلات هم در اين موضوع استفاده كرده است كه مواردي را با هم مي‌خواهيم:
1.»مَثَلُ الَّذِي يتَعَلَّمُ الْعِلْمَ فِي صِغَرِهِ كَالنَّقْشِ عَلَي الْحَجَرِ وَ مَثَلُ الَّذِي يتَعَلَّمُ الْعِلْمَ فِي كِبَرِهِ كَالَّذِي يكْتُبُ عَلَي الْمَاءِ؛ 14 مثل آن كه در كودكي دانش مي‌آموزد، همانند نوشتن در روي سنگ است [كه همواره پايدار مي‌ماند] و مَثل آن كه در سنين بالا به كسب دانش مشغول است، همانند كسي است كه در روي آب مي‌نويسد [كه دوام ندارد و سريعاً پاك مي‌شود] .»
2.»اِنَّمَا مَثَلُ الْعَالِمِ كَمَثَلِ ينْبُوعٍ مِنْ مَاءٍ يسْقِي بَلَدَهُ وَ مَنْ مَرَّ بِهِ كَذَلِكَ الْعَالِمُ ينْتَفِعُ بِهِ اَهْلُ بَلَدِهِ وَ مَنْ مَرَّ بِهِ؛ 15 عالم همانند چشمه آبي است كه منطقه خود و كساني را كه از آنجا عبور مي‌كنند، سيراب مي‌سازد؛ همچنين از وجود عالم، اهل منطقه و عابرين از آنجا بهره مي‌برند.»
3.»لَا بُدَّ لِلْمُؤْمِنِ مِنْ اَرْبَعَةِ اَشْياءَ دَابَّةٍ فَارِهَةٍ وَ دَارٍ وَاسِعَةٍ وَ ثِيابٍ جَمِيلَةٍ وَ سِرَاجٍ مُنِيرٍ قَالوُا يا رَسُولَ اللَّهِ لَيسَ لَنَا ذَلِكَ فَمَا هِي قَالَ صلي الله عليه وآله اَمَّا الدَّابَّةُ الْفَارِهَةُ فَعَقْلُهُ وَ اَمَّا الدَّارُ الْوَاسِعَةُ فَصَبْرُهُ وَ اَمَّا الثِّيابُ الْجَمِيلَةُ فَحَيائُهُ وَ اَمَّا السِّرَاجُ الْمُنِيرُ فَعِلْمُهُ؛ 16 مؤمن به چهار چيز نياز دارد: مركبي چاق و نيرومند، خانه وسيع، لباس زيبا و چراغ روشني بخش. مسلمانان حاضر گفتند: يا رسول الله! ما اينها را نداريم. منظور شما از اينها چيست؟ فرمود: مركب قوي، عقل؛ خانه وسيع، بردباري؛ لباس زيبا، شرم و حيا؛ و چراغ روشني بخش، علم و دانش اوست.»

عالم بي عمل

رسول خداصلي الله عليه وآله در باره عالم بي عمل فرمود: «مَثَلُ مَنْ يعَلِّمُ النَّاسَ الْخَيرَ وَلَا يعْمَلُ بِهِ كَالسِّرَاجِ يحْرِقُ نَفْسَهُ وَ يضِي ءُ غَيرَهُ؛ 17 مثل دانشمندي كه به مردم نيكي مي‌آموزد، ولي خودش به آن عمل نمي‌كند، مانند چراغي است كه خودش را مي‌سوزاند و به ديگري روشنايي مي‌دهد.»
با توجه به مطالب گفته شده، مثلهاي رسول اكرم صلي الله عليه وآله و ائمه اطهارعليهم السلام مي‌تواند در تبيين مطالب و تأثير آن به شنونده از دو جهت ما را ياري كند: اول از آن جهت كه سخني معتبر و قابل اعتناست و ثانياً بدان جهت كه معقولات را براي ذهن مخاطب محسوس مي‌كند و بنابراين، در خطابه و سخنراني و تفهيم مطالب سهم بسزايي دارد.

ادامه »

ماه ربیع المولود یاد آور مناسبتهای ارزشمند و ماندگاری در تاریخ شیعه؛ از جمله، ولادت حضرت رسول اکرم صلی الله علیه وآله و میلاد امام صادق علیه السلام میباشد که برای مبلغان اسلامی، فرصتی طلائی برای رساندن پیام اسلام و مکتب تشیع به اقصا نقاط عالم است.

به مناسبت میلاد ششمین پیشوای معصوم علیه السلام، برخی از مهمترین درسهای آن امام همام را به مبلغان گرامی تقدیم میداریم:

تقویت و ارتقاء بنیه علمی

شایسته است که مبلغان گرامی، همواره در تقویت علم و دانش خود بکوشند و اطلاعات علمی، مذهبی و عمومی خود را به روز کنند. امام صادق علیه السلام همواره میفرمود: «لَسْتُ أُحِبُّ أَنْ أَرَى الشَّابَّ مِنْكُمْ إِلَّا غَادِياً فِي حَالَيْنِ إِمَّا عَالِماً أَوْ مُتَعَلِّما؛(1) دوست ندارم جوانی از شما (شیعیانم) را ببینم، مگر در دو حالت: یا عالم یا متعلّم و دانش اندوز.»
در عصر ما که عصر ارتباطات نام گرفته است، یک مبلغ، گذشته از علم دین و معارف اسلامی، باید از علوم عمومی معاصر نیز مطلع بوده و بتواند پاسخگوی نیاز عموم مخاطبان باشد وگرنه با اقبال آنان؛ به ویژه جوانان روبرو نخواهد شد.
رسول گرامی اسلام با همه عظمت علمی خود مورد این خطاب خداوندی قرار گر فت که: «قُلْ رَبِّ زِدْني عِلْما»؛(2)«[ای رسول ما] بگو: «پروردگارا علم مرا افزون کن!»
هر روز، نیاز به یادگیری داریم و باید برای پیشبرد کار تبلیغ، همواره در ارتقاء سطح معلومات خویش، مانند اقشار علمی دیگر، کوشا باشیم. همانگونه که مثلا پزشکان هرگز از اطلاعات جدید علم پزشکی بینیاز نیستند.

شناخت زمان

شناخت زمان و موقعیت، از دیگر ابزار لازم در امر تبلیغ است که بدون آن، توفیقی حاصل نخواهد شد. شیوهها، طرحها و فعالیتهای یک مبلّغ باید به روز باشد تا بتواند در مخاطب تأثیر بهتری بگذارد. بدون شناخت زمان و موقعیت، هرگز امر تبلیغ، به سامان نمیرسد و میزان خطاها و اشتباهات به مراتب فزونی خواهد یافت. از اینرو امام صادق علیه السلام به مفضل میفرماید: «الْعَالِمُ بِزَمَانِهِ لَا تَهْجُمُ عَلَيْهِ اللَّوَابِسُ؛(3) کسی که زمان خود را بشناسد آماج اشتباهات قرار نمیگیرد.»
مبلّغ هرگز نمیتواند خارج از زمانه خود زندگی کند؛ حتی امور شخصی و خانوادگی او نیز تحت تأثیر تحولات معاصر است. امام صادق علیه السلام نه تنها در تبلیغ دین، بلکه در زندگی شخصی نیز به مقتضیات روز توجه میکرد و در مقابل کسانی که انتظار داشتند آن حضرت مانند زمانهای قبل زندگی کند چنین پاسخ میداد: «رسول گرامی اسلام صلی الله علیه وآله در زمانی زندگی میکرد که عموم مردم از نظر اقتصادی در مضیقه بودند و پیامبر صلی الله علیه وآله خود را با آنان در زندگی ساده و فقیرانه هماهنگ میکرد؛ اما اگر روزگاری، وضع معیشتی مردم بهتر شد، اهل ایمان و نیکان روزگار به بهرهگیری از آن سزاوارترند، نه انسانهای فاجر و منافق و کافر.» (4)
البته این سخن بدان معنی نیست که مبلغان و روحانیون معظم، در تشریفات و تجملات، با دیگر اقشار جامعه مسابقه دهند و بجای تقویت مسائل معنوی، به رفاه و ارتقاء دنیای خود بپردازند که این نقض غرض خواهد بود.

بینش سیاسی

علاوه بر شناخت زمان، بینش سیاسی یک مبلّغ، او را در رسیدن به اهدافش یاری خواهد کرد. شناخت دوست و دشمن و تشخیص اغراض افراد، نیاز به بینش سیاسی دارد. سیره پیشوای ششم علیه السلام در این مورد الگوی خوبی برای ما است. ابومسلم خراسانی به امام علیه السلام پیشنهاد قیام کرد و اظهار داشت: من مردم را به دوستی اهل بیت علیهم السلام دعوت میکنم. کسی بهتر از شما برای حکومت نیست، اگر مایل باشید من با شما بیعت میکنم؛ امّا امام با بینش خاص خود به او پاسخ منفی داده و فرمود: «مَا اَنْتَ مِنْ رِجَالِی وَ لَا الزَّمَانُ زَمَانِی؛ تو از یاران من نیستی و زمان هم برای [قیام] من مناسب نیست.» (5)
مبلّغ موفق، کسی است که از حرکات، سکنات، گفتار و رفتار افراد، اغراض آنان را تشخیص میدهد و تصمیم مقتضی را میگیرد. او به تجربه دریافته است که نیت همه افراد قربة الی الله نیست؛ و البته در برخورد با مسائل و افراد، صبر و مدارا و تدبر را پیشه خود میسازد.

آشنایی با شرایط خاص فرهنگی

معمولا در هر منطقه، باورهای نادرست و فرقههای انحرافی یافت میشود که مانعی برای مبلّغان به حساب میآید.
مبلّغ اسلامی، برای تبلیغ بهتر، لازم است با این موارد در منطقه تبلیغی خود آشنا باشد و اجمالا اعتقادات و رسومات آنان را بداند تا در صورت لزوم، تعامل مناسبی با آنان داشته باشد.
آشنایی با افکار آنان موجب میشود که اولا؛ آنها را علیه خود تحریک نکند. ثانیا؛ پاسخهای منطقی و متقن آماده نماید. ثالثا؛ با اعتماد به نفس بیشتری در منطقه تبلیغ کرده و اشراف به محل تبلیغ خود داشته باشد.
در هر صورت، شناخت شرایط خاص فرهنگی باید در دستور کار مبلغان باشد تا علاوه بر تعامل متقابل، بتوانند تحرکات فرهنگی را به صورت مناسب مدیریت کنند.
حرکت و برخورد امام صادق علیه السلام در این زمینه، ترسیم کننده این ویژگی برای مبلّغان دینی است. آن گرامی نه تنها خود، تمام تحرکات فرهنگی را زیر نظر داشت؛ حتی به یاران خود یاد داده بود که جنبشها و فعالیتهای فرهنگی عصر خود را پیگیری کنند و ارکان و عوامل آن را بشناسند و در موقع لازم، برخورد مناسبی با آنان داشته باشد.
معتزله، جبریه، مرجئه، غلات و متصوفه، برخی از آنان بودند. امام در این زمینه آنچنان دقیق بود که به شیعیان توصیه میکرد به جوانان و نوجوانان، احادیث اهل بیت علیهم السلام را بیاموزند تا در دام افکار آلوده آنان گرفتار نشوند. (6)

صداقت و امانتداری

از منظر امام صادق علیه السلام صداقت و امانتداری یک مبلّغ، از ضروریترین صفات اوست که بدون آن، ابلاغ رسالت میسر نخواهد بود. آن گرامی میفرماید: «إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ لَمْ يَبْعَثْ نَبِيّاً إِلَّا بِصِدْقِ الْحَدِيثِ وَ أَدَاءِ الْأَمَانَةِ إِلَى الْبَرِّ وَ الْفَاجِرِ؛(7)خداوند عز وجل پیغمبری را مبعوث نکرده است،جز به راستگوئی و امانتداری به نیکوکار و بدکار.»
امانتداری در اموال، نفوس، اعراض و نوامیس مردم و اسرار و عیوب و مشکلات خانوادگی، برای یک مبلّغ، از اساسىترین خصوصیات به شمار میآید که جلوهای از تقوای اوست و جایگاهش را در میان مردم و مخاطبان تقویت میکند. اگر خدای ناکرده در این زمینه لغزشی از وی صورت گیرد، تمام زحمات او و حتی سایر مبلّغین هدر میرود.
گذشته از این، سِمَت تبلیغ، خود امانتی بس گران بها در دست مبلّغ است که باید با تمام وجود از آن پاسداری کند و نام خود و مبلغان گذشته و آینده را بلند و سرافراز نگه دارد. مولایمان امام علی علیه السلام در این زمینه فرموده است: «وَ إِنَّ عَمَلَكَ لَيْسَ لَكَ بِطُعْمَةٍ وَ لَكِنَّهُ فِي عُنُقِكَ أَمَانَةٌ؛(8) مطمئناً کاری که به تو سپرده شده، نه لقمهای چرب، بلکه بار امانتی در گردن توست [که در پاسداری آن از هیچ کوششی فرو گذاری نکنی]!»

مراقبت از خود فراموشی

مبلغان دینی جلوهای از انسانهای نمونه جامعه هستند که مردم از اعمال و رفتار آنان الگو برداری میکنند و میتوانند با رفتار و کردارشان دین را تبلیغ کنند؛ از اینرو هرگز نباید در اثنای تبلیغ، دچار خود فراموشی شوند. امام صادق علیه السلام در سخنی صریح، مبلّغانی را که خود را فراموش کردهاند، این گونه توبیخ میکند: «تَجِدُ الرَّجُلَ لَا يُخْطِئُ بِلَامٍ وَ لَا وَاوٍ خَطِيباً مِصْقَعاً وَ لَقَلْبُهُ أَشَدُّ ظُلْمَةً مِنَ اللَّيْلِ الْمُظْلِمِ وَ تَجِدُ الرَّجُلَ لَا يَسْتَطِيعُ يُعَبِّرُ عَمَّا فِي قَلْبِهِ بِلِسَانِهِ وَ قَلْبُهُ يَزْهَرُ كَمَا يَزْهَرُ الْمِصْبَاحُ؛(9)شخصی را مییابی که در سخنوری، لام یا واوی خطا نمیکند. خطیبی است زبردست و بیانی شیوا دارد؛ ولی دلش از شب تاریک و ظلمانی، تاریکتر و سیاهتر است. و شخصی را مییابی که نمیتواند آنچه در دل دارد به زبان آورد (بیان خوبی ندارد)؛ اما دلش [از نور ایمان مملو است و] مانند چراغ نور افشانی میکند.»
و این کلام معروف امام ششم علیه السلام همیشه باید نصب العین مبلّغان باشد که فرموده است: «کُونُوا دُعَاةَ النَّاسِ بِأَعْمَالِكُمْ وَ لَا تَكُونُوا دُعَاةً بِأَلْسِنَتِكُم ؛(10) مردم را با رفتارتان به سوی خدا بخوانید و تنها با زبانهایتان دعوت نکنید.»
در اینجا فرازی از حدیث معراج را هم مرور کنیم که دقیقا در این زمینه مناسب مینماید. رسول خدا صلی الله علیه وآله فرمود: «مَرَرْتُ لَيْلَةً اُسْرِيَ بِي عَلَى أُنَاسٍ تُقْرَضُ شِفَاهُهُمْ بِمَقَارِيضَ مِنْ نَارٍ فَقُلْتُ مَنْ هَؤُلَاءِ يَا جَبْرَئِيلُ فَقَالَ هَؤُلَاءِ خُطَبَاءُ مِنْ أَهْلِ الدُّنْيَا مِمَّنْ كَانُوا يَأْمُرُونَ النَّاسَ بِالْبِرِّ وَ يَنْسَوْنَ أَنْفُسَهُمْ؛(11) در شبی که من را به معراج بردند،به گروهی برخورد کردم که مأمورین الهی با قیچیهایی از آتش، لبهای آنان را میبریدند. از جبرئیل پرسیدم، اینها کیستند؟ گفت: آنان خطبا و سخنرانان از اهل دنیا هستند که مردم را به نیکی دعوت میکردند؛ ولی خود را فراموش مینمودند.»

سایر سفارشات امام علیه السلام به مبلّغان

برخورد منطقی با پیروان سایر ادیان، برنامهریزی،تدوین منشور تبلیغ، استفاده از مناظره و گفتگوی رو در رو، فرا منطقهای بودن مبلّغ، توجه به فقه و آموزش احکام، اهمیت به موضوع رهبری و امامت و ترویج و احترام به سایر مبلّغان، از دیگر درسهایی است که باید از مکتب امام صادق علیه السلام بیاموزیم و امیدواریم به عنوان یک مبلّغ دینی، عامل به آموختههای خود باشیم.

ادامه »