مدرسه علمیه الزهرا(س) واوان

السَّلامُ عَلی عبدالله بن الحسین، الطفل الرضیع …[۱]

علی‌اصغر کوچک‌ترین فرزند امام حسین (ع) است که با تیر «حرمله کاهلی اسدی» در روز عاشورا به شهادت رسید. مادرش رباب دختر امرء القیس بن عدی است، وی در مدینه به دنیا آمد و در هنگام شهادت، شش ماهه بود.

قولی بر آن هستند که علی‌اصغر همان عبدالله رضیع است که در روز عاشورا به دنیا آمد و در همان ساعت ولادت، با تیر دشمن به شهادت رسید. آنچه از قول مورخان و مقتل نویسان به دست می‌آید، به‌طور قطع شیرخواره‌ای از امام حسین (ع) در کربلا و در روز عاشورا به شهادت رسیده است.

سخن در این است که این شیرخوار همان علی‌اصغر شش ماهه امام حسین است یا عبدالله رضیع که در روز عاشورا به دنیا آمده است، یا آن‌که دو نفرند: یکی علی‌اصغر شش ماهه و دیگر عبدالله رضیع که یک‌روزه بوده است؟

یعقوبی می‌نویسد: امام حسین (ع) در حالی که سوار به اسب و عازم میدان بود کودکی در همان ساعت متولد شده بود نزد حضرت آوردند، امام (ع) در گوش او اذان گفت و کامش را برداشت، در همین حال تیری بر حلق آن طفل اصابت نمود و به شهادت رسید.

امام حسین تیر را از حلق او بیرون کشید و کودک را به خون خودش رنگین کرد و فرمود: واللهِ لأنت أکرم عَلَی الله الناقۀَ وَلَمُحمدٌ أکرمُ عَلَی اللهِ من صالح؛

به خدا قسم تو ای کودک در پیشگاه خداوند از ناقه صالح گرامی‌تر و جدِّ تو محمد (ص) از صالح پیامبر گرامی‌تر است.

این سخن امام (ع) کنایه از آن است که همان‌طوری که خداوند کشنده ناقۀ صالح پیغمبر را به هلاکت رسانید قاتل این شیرخواره را هم هلاک خواهد کرد. سپس امام حسین (ع) جنازه خون‌آلود او را آورد و نزد سایر فرزندان و برادرزادگان گذاشت.[۲]

به علاوه در زیارت ناحیه مقدسه، تنها سلام به یک شیرخواره داده‌شده و عبارتی دارد که حکایت از شش ماهه بودن آن شیرخواره داد نه یک‌روزه بود آن

تنها یعقوبی است که می‌گوید: شیرخواره امام حسین (ع) که در کربلا به شهادت رسیده است، اما سایر مقتل نویسان گفته‌اند شیرخواره‌ای که از امام حسین(ع) در کربلا به شهادت رسیده علی‌اصغر بوده و او شش ماهه بوده است و نامی از عبدالله رضیع نبرده‌اند. البته نمی‌توان به قول یعقوبی استناد کرد و گفت آن شیرخواره عبدالله رضیع و یک‌روزه بوده و نمی‌توان گفت که دو شیرخواره از امام حسین (ع) در کربلا شهید شده‌اند.

به علاوه در زیارت ناحیه مقدسه، تنها سلام به یک شیرخواره داده‌شده و عبارتی دارد که حکایت از شش ماهه بودن آن شیرخواره داد نه یک‌روزه بود آن. عبارت زیارت ناحیه مقدسه چنین است:

السلام علی عبدالله بن الحسین الطفل الرضیع المذبوح بالسهم فی حجر أبیه؛[۳]

حرمله کاهل اسدی ذبح (کشته) شد.

طبیعی است که کودک یک‌روزه نمی‌تواند در دامان پدر بنشیند، لذا این عبارت حکایت از کودک چندماهه دارد و منطبق بر همان علی‌اصغر شش ماهه هست، نه عبدالله رضیع یک‌روزه.

خلاصه کلام آن‌که به نظر مؤلف، در عاشورای حسینی تنها یک شیرخواره و آن‌هم شش ماهه علی‌اصغر به شهادت رسیده است و ممکن است برخی نام او را عبدالله رضیع یعنی عبدالله شیرخواره، گفته باشند، والله العالم.

اینک به کیفیت شهادت علی‌اصغر می‌پردازیم:

نحوۀ شهادت علی‌اصغر

در کیفیت شهادت علی‌اصغر شش ماهه در کتب تاریخ و مقاتل اختلاف است.

قول اول: برخی مورخان گفته‌اند: امام حسین (ع) چون از جنگ خسته شد و کنار خیمه‌ها در حال استراحت بود که فرزند صغیرش علی‌اصغر را نزد او آوردند، حضرت او را روی دامان خود نشانید و در حالی که او را می‌بویید و می‌بوسید مردی از بنی اسد تیر به او زد (گلوی) آن کودک را درید، امام (ع) خون را برداشت و به آسمان پرتاب کرد و گفت:

ربِّ إن تَکُ قد حبستَ عنّا النَّصر مِن السماءِ فاجعله لما هو خیر و انتقِم لَنا من هولاءِ القوم الظالمین؛[۴]

بار پروردگارا، اگر یاری‌ات را از ما بازداشته‌ای، پس بهتر از آن برای ما قرار بده و از این ستم‌کاران انتقام ما را بگیر.

برخی از مورخان که شهادت علی‌اصغر شش ماهه را به کیفیت بالا و با کمی تفاوت نقل کرده‎اند، دعای امام در آن لحظه ر ا چنین نقل کرده‌اند:

اللهم لا یَکُن أهونُ علیک مِن دمِ فُصیلٍ، اللهم إن حَبِستَ عَنَّا النَّصر مِن السماءِ فاجعَل ذلک لِما هُو خَیرٌ لنا و انتَقِم لنا مِن هولاء الظالمین و …؛[۵]

خدایا شهادت این کودک نزد تو از خون، فُصیل (ناقه صالح) بی‌ارزش‌تر نیست، خدایا اگر امروز نصرت خود را از ما بازداشته‌ای در چیزی بهتر از آن برای ما قرار ده و از جانب ما از ستمگران انتقام بگیر …

قول دوم: برخی بر آن است که امام حسین(ع) وقتی تمام جوانان و یاران خود را آغشته در خون دید آهنگ جنگ کرد تا خون خود را در این راه بدهد، در این موقع ندا داد:

هل مِن ذابٍّ عن حَرَمِ رسول الله؟ هل من مُوَحِّدٍ یَخافُ الله فبینا؟ هل من مغیثٍ یَرجوالله بإغاثتنا؟ هل مِن مُعینٍ یَرجُو ما عندالله فی إعانتنا؟

آیا کسی هست از حرم پیامبر خدا دفاع کند، آیا خدا ترسی هست درباره ما خاندان از خدا بترسد، آیا پناه دهنده‌ای هست به امید خدا ما را پناه دهد، آیا یاری دهنده‌ای هست به امید خدا به یاری ما بشتابد؟

زنان و کودکان وقتی صدای استغاثه آقا و مولایشان را شنیدند صدا به گریه و شیون برداشتند، امام (ع) به جانب آن‌ها آمد و به خواهرش زینب فرمود: ناولینی ولدی الصغیر، حتی أُوَدَّعَه، فرزند کوچکم (علی) را بیاور تا با او وداع کنم « زینب -عئ- طفل شیرخوار را به برادر داد، حضرت او را در بغل گرفت خواست او را ببوسد که حرمله کاهلی اسدی تیری رها کرد و گلوی او را درید! بعد حضرت به زینب فرمود: «کودک را بگیر» سپس امام با دو کف دست از خون کودک برگرفت و به‌سوی آسمان پرتاب کرد و فرمود:

هَوَّنَ علیَّ ما نَزَلَ بی أنّه بِعین الله تعالی؛[۶]

آنچه بر من نازل شده آسان است چون هر چه هست در منظر خداست.

امام باقر(ع) درباره خون علی‌اصغر فرمود:

فلم یَسقط من ذلک الدم قطرۀ الی الأرض؛[۷]

ادامه »

من از این بالا همه جا را می‌بینم. من از این جا، همۀ آدم‌ها و اسب‌ها را می‌بینم. چقدر آدم! … چقدر اسب! … من از این بالا حتی رودخانه‌ای می بینم. چقدر آب!

کاش کسی جرعه‌ای آب به من بدهد…. تاکنون پدر مرا روی دست‌هایش بلند نکرده بود؛ نمی‌دانم اکنون چرا این کار را کرده…. من از این بالا کسی را می‌بینم که

تیری سه شعبه به کمان گذاشته و به سوی ما نشانه رفته است. من…

قدر مجالس عزاداری را بدانند، از این مجالس استفاده کنند و روحاً و قلباً این مجالس را وسیله ای برای ایجاد ارتباط و اتّصالِ هرچه محکم تر میان خودشان و حسین بن علی علیه السّلام، خاندان پیغمبر و روح اسلام و قرآن قرار دهند.

1-در زندگی حسین بن علی علیه السّلام، یک نقطۀبرجسته، مثل قله ای که همۀدامنه ها را تحت الشعاع خود قرار می دهد، وجود دارد و آن عاشورا است.1371/11/06

2-تحقیقاً یکی از مهمترین امتیازات جامعه شیعه بر دیگر جوامع مسلمان، این است که جامعه شیعه، برخوردار از خاطره عاشوراست.1373/03/17

3-یکی از بزرگترین نعمتها، نعمت خاطره و یاد حسین بن علی علیه السّلام، یعنی نعمت مجالس عزا، نعمت محرّم ونعمت عاشورا برای جامعه شیعیِ ماست.1373/03/17

4-قدر مجالس عزاداری را بدانند، از این مجالس استفاده کنند و روحاً و قلباً این مجالس را وسیله ای برای ایجاد ارتباط و اتّصالِ هرچه محکم تر میان خودشان و حسین بن علی علیه السّلام، خاندان پیغمبر و روح اسلام و قرآن قرار دهند.1373/03/17

5-در ماه محرم، معارف حسینی و معارف علوی را که همان معارف قرآنی و اسلامی اصیل و صحیح است برای مردم بیان کنید.1372/03/26

6-اگر برای ذکر مصیبت، کتاب «نَفَس المهمومِ» مرحوم «محدّث قمی» را باز کنیدو از رو بخوانید، برای مستمع گریه آور است و همان عواطفِ جوشان را به وجود می آورد. چه لزومی دارد که ما به خیال خودمان، برای مجلس آرایی کاری کنیم که اصل مجلس عزا از فلسفه واقعی اش دور بماند؟!1373/03/17

7-وقتی شعر را میخوانیم، به فکر باشیم که از این شعر ما ایمان مخاطبان ما زیاد شود. پس، هر شعری را نمیخوانیم؛ هرجور خواندنی را انتخاب نمیکنیم؛ جوری میخوانیم که لفظ و معنا و آهنگ، مجموعاً اثرگذار باشد. در چه؟ در افزایش ایمان مخاطب.1386/04/14

8-برخی کارهاست که پرداختن به آنها، مردم را به خدا و دین نزدیک می کند. یکی از آن کارها، همین عزاداریهای سنّتی است که باعث تقرّبِ بیشترِ مردم به دین می شود. این که امام فرمودند «عزاداری سنّتی بکنید» به خاطر همین تقریب است. در مجالس عزاداری نشستن، روضه خواندن، گریه کردن، به سروسینه زدن و مواکب عزا و دسته های عزاداری به راه انداختن، از اموری است که عواطف عمومی را نسبت به خاندان پیغمبر، پرجوش می کند و بسیار خوب است.1373/03/17

9-من حقیقتاً هر چه فکر کردم، دیدم نمی توانم این مطلب - قمه زدن - را که قطعاً یک خلاف و یک بدعت است، به اطّلاع مردم عزیزمان نرسانم. این کار را نکنند. بنده راضی نیستم. اگر کسی تظاهر به این معنا کند که بخواهد قمه بزند، من قلباً از اوناراضی ام.1386/04/14

10-لازم است از همه برادران و خواهرانی که در سراسر کشور، در ایّام عزاداری، با اقامه عزا و به راه انداختن مراسم عزاداری، بخصوص با اقامه نماز جماعت در ظهر عاشورا و با عرض ارادت به خاندان پیامبر، این روزها را بزرگ داشتند سپاسگزاری کنم.1373/03/17

11-هیچ وقت نباید امت اسلامی و جامعۀاسلامی ماجرای عاشورا را به عنوان یک درس، به عنوان یک عبرت، به عنوان یک پرچم هدایت از نظر دور بدارد. قطعاً اسلام، زندۀبه عاشورا و به حسین بن علی (علیه السّلام) است.1373/03/17

12-اگر کسانی برای حفظ جانشان، راه خدا را ترک کنند و آن جا که باید حق بگویند، نگویند، چون جانشان به خطر می افتد، یا برای مقامشان یا برای شغلشان یا برای پولشان یا محبّت به اولاد، خانواده و نزدیکان و دوستانشان، راه خدا را رها کنند، آن وقت حسین بن علی ها به مسلخ کربلا خواهند رفت و به قتلگاه کشیده خواهند شد. 1377/02/18

13-اگر فداکاری بزرگ حسین بن علی علیه السلام نمی بود که این فداکاری، وجدان تاریخ را به کلی متوجه و بیدار کرد در همان قرن اول یا نیمۀقرن دوم هجری، بساط اسلام به کلی برچیده می شد.1391/09/01

14-کار امام حسین علیه الصّلاه والسّلام در کربلا، با کار جدّ مطهرش حضرت محمد بن عبداللَّه صلی اللَّه علیه وآله وسلم در بعثت، قابل تشبیه و مقایسه است. قضیه این است. همان طور که پیغمبر در آن جا، یک تنه با یک دنیا مواجه شد، امام حسین هم در ماجرای کربلا، یک تنه با یک دنیا مواجه بود.1375/03/20

15-عبرت آن است که انسان نگاه کند و ببیند چطور شد حسین بن علی علیه السّلام - همان کودکی که جلوِ چشم مردم، آن همه موردِ تجلیلِ پیغمبر بود و پیغمبر دربارۀاو فرموده بود: «سیّد شباب اهل الجنه»؛ سرور جوانان بهشت - بعد از گذشت نیم قرن از زمان پیغمبر، با آن وضعِ فجیع کشته شد؟!1372/03/26

16-امام حسین را فقط به جنگِ روز عاشورا نباید شناخت؛ آن یک بخش از جهاد امام حسین است. به تبیین او، امر به معروف او، نهی از منکر او، توضیح مسائل گوناگون در همان منی و عرفات، خطاب به علما، خطاب به نخبگان- حضرت بیانات عجیبی دارد که تو کتابها ثبت و ضبط است- بعد هم در راه به سمت کربلا، هم در خود عرصۀکربلا و میدان کربلا، باید شناخت.1375/09/24

17-عاشورا پیامها و درسهایی دارد. عاشورا درس می دهد که برای حفظ دین، باید فداکاری کرد. درس می دهد که در راه قرآن، از همه چیز باید گذشت. درس می دهد که در میدان نبرد حق و باطل، کوچک و بزرگ، زن و مرد، پیر و جوان، شریف و وضیع و امام و رعیت، با هم در یک صف قرار می گیرند.1373/10/15

18-درس عاشورا، درس فداکاری و دینداری و شجاعت و مواسات و درس قیام للَّه و درس محبّت و عشق است. یکی از درسهای عاشورا، همین انقلاب عظیم و کبیری است که شما ملت ایران پشت سر حسین زمان و فرزند ابی عبداللَّه الحسین علیه السّلام انجام دادید. خود این، یکی از درسهای عاشورا بود.1388/05/05

19-امام بزرگوار ما، محرّم را به عنوان ماهی که در آن، خون بر شمشیر پیروز می شود، مطرح نمود و به برکت محرّم، با همین تحلیل و منطق، خون را بر شمشیر پیروز کرد. این، یک نمونه از جلوه های نعمت ماه محرّم و مجالس ذکر و یاد امام حسین علیه السّلام است که شما دیدید.1371/04/22

20درس حسین بن علی علیه الصّلاةوالسّلام به امّت اسلامی این است که برای حقّ، برای عدل، برای اقامۀعدل، برای مقابلۀبا ظلم، باید همیشه آماده بود و باید موجودی خود را به میدان آورد؛ در آن سطح و در آن مقیاس، کار من و شما نیست؛ امّا در سطوحی که با وضعیّت ما، با خُلقیّات ما، با عادات ما متناسب باشد چرا؛ باید یاد بگیریم.1392/03/22

پروردگارا! تو را به حسین و زینب علیهماالسّلام قسم می دهیم که ما را جزو دوستان و یاران و دنباله روان آنان قرار بده.

پروردگارا! حیات و زندگی ما را زندگی حسینی و مرگ ما را مرگ حسینی قرار بده.

21پروردگارا! امام بزرگوار ما را که به این راه هدایتمان کرد، با شهدای کربلا محشور کن. شهدای عزیز ما را با شهدای کربلا محشور کن.1374/03/19

ادامه »

داستان شهادت قاسم بن الحسن علیه السلام

در آن شب، بعد از آن اتمام حجت ها وقتی که همه یکجا و صریحا اعلام وفاداری کردند و گفتند: ما هرگز از تو جدا نخواهیم شد، یکدفعه صحنه عوض شد. امام علیه السلام فرمود: حالا که این طور است، بدانید که ما کشته خواهیم شد. همه گفتند: الحمد لله، خدا را شکر می کنیم برای چنین توفیقی که به ما عنایت کرد، این برای ما مژده است، شادمانی است. طفلی در گوشه ای از مجلس نشسته بود که سیزده سال بیشتر نداشت. این طفل پیش خودش شک کرد که آیا این کشته شدن شامل من هم می شود یا نه؟ از طرفی حضرت فرمود: تمام شما که در اینجا هستید، ولی ممکن است من چون کودک و نا بالغ هستم مقصود نباشم. رو کرد به ابا عبد الله و گفت: «یا عماه!» عمو جان! «و انا فی من یقتل؟» آیا من جزء کشته شدگان فردا خواهم بود؟ نوشته اند ابا عبد الله در اینجا رقت کرد و به این طفل - که جناب قاسم بن الحسن است - جوابی نداد. از او سؤالی کرد، فرمود: پسر برادر! تو اول به سؤال من جواب بده تا بعد من به سؤال تو جواب بدهم. اول بگو: «کیف الموت عندک؟» مردن پیش تو چگونه است، چه طعم و مزه ای دارد؟ عرض کرد: «یا عماه احلی من العسل» از عسل برای من شیرین تر است، تو اگر بگویی که من فردا شهید می شوم، مژده ای به من داده ای. فرمود: بله فرزند برادر، «اما بعد ان تبلو ببلاء عظیم» ولی بعد از آنکه به درد سختی مبتلا خواهی شد، بعد از یک ابتلای بسیار
[376]

بسیار سخت. گفت: خدا را شکر، الحمد لله که چنین حادثه ای رخ می دهد.

حالا شما ببینید با توجه به این سخن ابا عبد الله، فردا چه صحنه طبیعی عجیبی به وجود می آید. بعد از شهادت جناب علی اکبر، همین طفل سیزده ساله می آید خدمت ابا عبد الله در حالی که چون اندامش کوچک است و نابالغ و بچه است، اسلحه ای به تنش راست نمی آید. زره ها را برای مردان بزرگ ساخته اند نه برای بچه های کوچک. کلاه خودها برای سر افراد بزرگ مناسب است نه برای سر بچه کوچک. عرض کرد: عمو جان! نوبت من است، اجازه بدهید به میدان بروم. (در روز عاشورا هیچ کس بدون اجازه ابا عبد الله به میدان نمی رفت. هر کس وقتی می آمد، اول سلامی عرض می کرد: السلام علیک یا ابا عبد الله، به من اجازه بدهید. ) ابا عبد الله به این زودیها به او اجازه نداد. او شروع کرد به گریه کردن. قاسم و عمو در آغوش هم شروع کردند به گریه کردن. نوشته اند: «فجعل یقبل یدیه و رجلیه» (9)یعنی قاسم شروع کرد دستها و پاهای ابا عبد الله را بوسیدن. آیا این[صحنه]برای این نبوده که تاریخ بهتر قضاوت کند؟ او اصرار می کند و ابا عبد الله انکار. ابا عبد الله می خواهد به قاسم اجازه بدهد و بگوید اگر می خواهی بروی برو، اما با لفظ به او اجازه نداد، بلکه یکدفعه دستها را گشود و گفت: بیا فرزند برادر، می خواهم با تو خداحافظی کنم. قاسم دست به گردن ابا عبد الله انداخت و ابا عبد الله دست به گردن جناب قاسم. نوشته اند این عمو و برادر زاده آنقدر در این صحنه گریه کردند - اصحاب و اهل بیت ابا عبد الله ناظر این صحنه جانگداز بودند - که هر دو بی حال و از یکدیگر جدا شدند.

این طفل فورا سوار بر اسب خودش شد. راوی که در لشکر عمر سعد بود می گوید: یکمرتبه ما بچه ای را دیدیم که سوار اسب شده و به سر خودش به جای کلاه خود یک عمامه بسته است و به پایش هم چکمه ای نیست، کفش معمولی است و بند یک کفشش هم باز بود و یادم نمی رود که پای چپش بود، و تعبیرش این است: «کانه فلقة القمر» (10)گویی این بچه پاره ای از ماه بود، اینقدر زیبا بود. همان راوی می گوید: قاسم که داشت می آمد، هنوز دانه های اشکش می ریخت. رسم بر این بود که افراد خودشان را معرفی می کردند که من کی هستم. همه متحیرند که این بچه کیست؟
[377]

همین که مقابل مردم ایستاد، فریادش بلند شد:

ان تنکرونی فانا ابن الحسن

سبط النبی المصطفی المؤتمن

مردم! اگر مرا نمی شناسید، من پسر حسن بن علی بن ابیطالبم.

هذا الحسین کالاسیر المرتهن

بین اناس لا سقوا صوب المزن(11)

این مردی که اینجا می بینید و گرفتار شماست، عموی من حسین بن علی بن ابیطالب است.

جناب قاسم به میدان می رود. ابا عبد الله اسب خودشان را حاضر کرده و[افسار آن را]به دست گرفته اند و گویی منتظر فرصتی هستند که وظیفه خودشان را انجام بدهند. من نمی دانم دیگر قلب ابا عبد الله در آن وقت چه حالی داشت. منتظر است، منتظر صدای قاسم که ناگهان فریاد «یا عماه» قاسم بلند شد. راوی می گوید: ما نفهمیدیم که حسین با چه سرعتی سوار اسب شد و اسب را تاخت کرد. تعبیر او این است که مانند یک باز شکاری خودش را به صحنه جنگ رساند. نوشته اند بعد از آنکه جناب قاسم از روی اسب به زمین افتاده بود در حدود دویست نفر دور بدن او بودند و یک نفر می خواست سر قاسم را از بدن جدا کند ولی هنگامی که دیدند ابا عبد الله آمد، همه فرار کردند و همان کسی که به قصد قتل قاسم آمده بود، زیر دست و پای اسبان پایمال شد. از بس که ترسیدند، رفیق خودشان را زیر سم اسبهای خودشان پایمال کردند. جمعیت زیاد، اسبها حرکت کرده اند، چشم چشم را نمی بیند. به قول فردوسی:

ز سم ستوران در آن پهن دشت

زمین شد شش و آسمان گشت هشت

هیچ کس نمی داند که قضیه از چه قرار است. «و انجلت الغبرة» (12)همینکه غبارها نشست، حسین را دیدند که سر قاسم را به دامن گرفته است. (من این را فراموش نمی کنم، خدا رحمت کند مرحوم اشراقی واعظ معروف قم را، گفت: یک بار من در حضور مرحوم آیت الله حائری این روضه را - که متن تاریخ است، عین مقتل است و یک کلمه کم و زیاد در آن نیست - خواندم. به قدری مرحوم حاج شیخ گریه کرد که بی تاب شد. بعد به من گفت: فلانی! خواهش می کنم بعد از این در هر مجلسی که من هستم این قسمت را نخوان که من تاب شنیدنش را ندارم) . در حالی که جناب قاسم
[378]

آخرین لحظاتش را طی می کند و از شدت درد پاهایش را به زمین می کوبد (و الغلام یفحص برجلیه) (13)شنیدند که ابا عبد الله چنین می گوید: «یعز و الله علی عمک ان تدعوه فلا ینفعک صوته» (14)پسر برادرم! چقدر بر من ناگوار است که تو فریاد کنی یا عماه، ولی عموی تو نتواند به تو پاسخ درستی بدهد، چقدر بر من ناگوار است که به بالین تو برسم اما نتوانم کاری برای تو انجام بدهم.

و لا حول و لا قوة الا بالله العلی العظیم و صلی الله علی محمد و آله الطاهرین.
9 - این عبارت در مقاتل به این صورت است: «فلم یزل الغلام یقبل یدیه و رجلیه حتی اذن له» (بحار الانوار، ج 45/ص 34) .10 - مناقب ابن شهر آشوب، ج 4/ص 106.11 - بحار الانوار ج 45/ص 34.12 - همان، ص 35.13- مقتل الحسین مقرم ، ص332 .14. مقتل الحسین مقرم، ص 332.

ادامه »

آنچه بر شهرت جابر افزود و نام او را جهاني و جاودانه ساخت، اين بود كه در روز اربعين سال 61 هجري، به عنوان «نخستين زيارت كننده مرقد شريف امام حسين عليه السلام ، به كربلا آمد و به زيارت پرداخت.»

پيوند مقدس و مخلصانه با امام حسين عليه السلام به وي رنگ حسيني داد و او در كنار امام حسين عليه السلام بر قلّه رفيع جهان و زمان قرار گرفت؛ زيرا زيارت او زيارتي معمولي نبود، بلكه زيارتي سياسي و انقلابي و پايه گذار شكستن زرق و برق طاغوت زمان (يزيد) و طاغوتهاي ديگر بود. اين زيارت چون پتكي بر سر يزيديان و بردگان زر و زور فرود آمد. گويا خداوند مي خواست تا جابر در پرتو نور حسيني در همه جا حضور يابد و شيوه اش، الگويي براي مسلمانان راستين گردد.

چگونگي زيارت جابر

«عطيّه عوفي» مي گويد:

من با جابر بن عبداللّه انصاري به زيارت قبر حسين عليه السلام رفتم. وقتي به كربلا رسيديم، جابر نزديك شط فرات رفت، غسل كرد. قطيفه اي به كمر بست و قطيفه اي ديگر بر دوش افكند. سپس كيسه اي كه همراهش بود، گشود و از آن آرد «سعد» (ريشه خوشبوي كوفي) برون آرود و خود را خوشبو كرد. سپس به طرف مرقد شريف امام حسين عليه السلام حركت كرد؛ در حالي كه مشغول ذكر خدا بود، خود را نزديك قبور رساند و گفت: مرا به قبر حسين عليه السلام برسان تا آن را لمس كنم.(13)

دستش را گرفتم و به قبر رساندم. هنگامي كه دستش به خاك مرقد حسين عليه السلام رسيد، از شدت اندوه بيهوش شد و به روي قبر افتاد.

من بر وي آب پاشيدم. وقتي به هوش آمد، سه بار گفت: ياحسين! ياحسين! ياحسين!

سپس گفت: «حبيبٌ لا يُجيبُ حَبيبَهُ»

آيا دوست جواب دوستش را نمي دهد؟!

بعد گفت: چگونه جواب دهي كه خون از رگهاي گلويت برسينه و شانه ات فرو ريخته و ميان سرو بدنت جدايي افتاده است! من گواهي مي دهم تو فرزند بهترين پيامبران و سرور مؤمنان و اسوه تقوا و پرهيزكاري و زاده هاديان و رهبران، و پنجمين تن از اصحاب كسا، فرزند بزرگترين نقبا(علي عليه السلام ) و فرزند سرور زناني. چرا چنين نباشي كه دست سيد المرسلين تو را پروراند، در دامن پرهيزكاري بودي ، با اسلام از شير باز گرفته شدي و در زندگي و هنگام مرگ پاك بودي.

قلب مؤمنان، از فراقت سوخت. آنها شك ندارند كه تو زنده اي، سلام و خشنودي خدا بر تو باد. گواهي مي دهم داستان تو مانند جريان شهادت حضرت يحيي بن زكريّا بود. (كه طاغوت زمان سر از پيكرش جدا كرد.)

عطيه عوفي(14) مي گويد: سپس جابر، به اطراف قبر امام حسين عليه السلام متوجه شد و ساير شهيدان كربلا را چنين زيارت كرد:

«درود و سلام بر شما ارواحي كه در محور قبر امام حسين عليه السلام جاي گزيديد. و شتر خود را در آستان او خوابانيديد. گواهي مي دهم شما نماز را به پا داشتيد و زكات را ادا كرديد و امر به معروف و نهي از منكر انجام داديد و با منحرفان و ملحدان جنگيديد. شما خدا را عبادت كرديد تا مرگتان فرا رسيد. سوگند به خدايي كه محمد صلي الله عليه و آله را به راستي فرستاد، ما با شما در آنچه بدان وارد شديد، شريك بوديم.

عطيّه عوفي مي گويد: از او پرسيدم: ما چگونه در جهاد و پيكار آنها (شهيدان كربلا) شركت داريم؟ ما در فراز و نشيب همراه آنها نبوديم و شمشير نكشيديم؛ ولي اين شهيدان جانبازي كردند، به گونه اي كه سرهايشان از بدنشان جدا شد و فرزندانشان يتيم و زنانشان بيوه گشتند؟!

جابر در پاسخ گفت: اي عطيّه، از حبيب خود رسول خدا صلي الله عليه و آله شنيدم كه مي گفت: هركس قومي را دوست بدارد، با آنها محشور مي شود و هر كس عمل قومي را دوست بدارد، در آن عمل با آنها شريك است. سوگند به خداوندي كه محمد صلي الله عليه و آله را به راستي فرستاد، نيت من و اصحابم همان نيت امام حسين عليه السلام و اصحاب اوست؛ نيتي كه بر اساس آن به شهادت رسيدند.(15)

ادامه »