مدرسه علمیه الزهرا(س) واوان

بنابر آنچه گذشت شیعیان معتقدند که اندیشه های سیاسی این مذهب مانند اصول اعتقادی آن منشأ الهی دارند که برای روشن شدن این موضوع ویژگی های مهم این اندیشه بررسی می شود.

الف) حاکمیت الهی

در اندیشه سیاسی، منشأ و سرچشمه حاکمیت الهی است و به قبول و نفی مردم بستگی ندارد؛ با این همه، شرط اساسی تحقق این حاکمیت، پذیرش مردم است.(1) هرگاه مردم این حاکمیت را بپذیرند، حاکم از سوی خدا خواهد بود و ارتباط مردم با او نزدیک رابطه ولایی است واین رابطه ولایی، در همه جا جریان دارد.
هرگاه مردم این حاکمیت را بپذیرند، حاکم از سوی خدا خواهد بود و ارتباط مردم با او نیز یک رابطه ولایی است و این رابطه ولایی، در همه جا جریان دارد.
در نظام ولایی، آن چیزی که امت را با ولی خود پیوند می دهد، عصمت و علم الهی ولی است که اطاعت را واجب می کنند و این از مهم ترین ویژگی های شیعه است که یک رابطه ولایی با انبیا و اولیا دارد. (2)
مهم ترین و جهانی ترین مشخصه‌ى اندیشه و آرمان سیاسی تشیع، دستیبابی به عدالت و صلح جهانی و زندگی مسالمت آمیز با هر گروه و طایفه ای است که سر جنگ با دین ندارد(3) و با حاکمیت خداوند در زمین مخالف نیست.

ب ) شئون امامت

ولایت معنوی

ولایت معنوی ائمه اطهار ( ع ) نیز مانند مرجعیت دینی آنان به نص الهی است. بر این اساس، آن بزرگواران در تمام دوران تاریخ اسلام، مسأله امامت و ولایت را محورترین مسأله برای شیعیان مطرح می کردند، تا جایی که در تعیین حدود وظایف وکیل، پیروان و شیعیان خود را به اطاعت از آنان، به عنوان پیروی از امام خود ملزم می ساختند.
در ولایت معنوی، ولی، به باطن اعمال انسانها آگاه است و خیر و شر آنان را از خودشان بهتر می داند و بدین جهت، از خودشان به آنان سزوارتر است. بنابراین، ولایت معنوی ائمه و مرجعیت دینی آنان متلازم همدیگرند و نمی توان ولایت معنوی را از مرجعیت دینی و ولایت اجتماعی جدا ساخت.

مرجعیت دینی

از بزرگترن شئون امامت، مرجعیت و ریاست در امور دینی است که اقدامات عملی او را می طلبد. بدین معنا که برای اجرای احکام الهی، اولاً باید بنیه های اعتقادی مردم را با ابلاغ معارف دینی قوت بخشد و ثانیاً با توجه به بنیه های اعتقادی قوی، نظامی مکتبی تشکیل داد تا بتواند احکام دین را اجرا کند.
امام، فهم کاملی از دین دارد و عام و خاص، مطلق و مقید و ناسخ و منسوخ قرآن را می داند. او سنت واقعی رسول خدا (ص) را می شناسد. از این رو، بسیاری از ظنهای خاص و عام و اصول عملی که به دلیل انسداد باب علم، در دوران عدم دسترسی به امام (ع) وضع شده، در دوران حضور ایشان کارآیی خود را از دست می دهند؛ البته شارع این امور را به دلیل مذموم و غیر قابل قبول بودن شک و تردید وضع کرده تا مکلفان در حالت شک و تردید باقی نمانند .
شیعه امامیه، مرجعیت علمی و دینی را حق خالص و منحصر به فرد علی (ع) می داند و مراجعه علمی و معنوی را تنها به آن بزرگوار و یازده فرزندش روا می شمارد. (4) .
ادله عصمت- که ذکر آن گذشت- بر مرجعیت دینی اهل بیت پیامبر(ص) دلالت دارد. افزون بر این ادله، روایات فراوانی دیگر مانند انا مدینة العم و علی بابها، انا مدینة الحکمة و علی بابها، الحق مع علی و علی مع الحق (5) انا مدینة الفقه و علی بابها و …. (6) مرجعیت دینی آنان را مسلم می سازد .
از علی (ع) نقل شده است که درباره ارتباط خود با پیامبر (ص) فرموده: هنگامی که از او سؤال می کردم، پاسخم را می داد و چون ساکت می شدم، او آغاز به سخن می کرد.(7)

رهبری سیاسی

از بعد نظری، شیعه امامیه از آغاز تا کنون اعتقاد داشته که ولایت اجتماعی و سرپرستی جامعه، حق امام معصوم ( ع ) است و مشروعیت هر حکومت و دولتی ، تنها با تفریض از طرف آنان امکان پذیر است و در طول تاریخ، شیعه از این نظریه پیروی کرده است .

امامت به معنای رهبری و جانشینی سیاسی

شیعه، امامت را ادامه نبوت می داند، اما معتقد است بر امام وحی نمی شود و او اختیاری در تشریع شرایع یا نسخ آنها ندارد. تنها حکم خدا و رسول، یعنی کتاب و سنت به امام سپرده شده است، و اطاعت از او، مانند اطاعت از پیامبر (ص) مطلق بوده و به هیچ قید و شرطی مقید و مشروط نگردیده است. (8) چنین امامی، علاوه بر ولایت معنوی و مرجعیت دینی مردم، حاکمیت سیاسی آنان را نیز در اختیار دارد و امت نیز دستورهای او را عبادت می دانند؛ از این رو، قدرت سیاسی او از استحکام زیادی برخوردار است.
اصل امامت، اثری ریشه دار در انتخاب حاکمان سیاسی در دوران غیبت دارد و با توجه به این اصل، مردم نمی توانند هر فردی را به عنوان حاکم انتخاب، یا از او اطاعت کنند، بلکه حاکم باید نیابت خاصی از امام (ع) داشته باشد یا با نیابت عامه که شرایط آن در آخرین توقیع امام (عج) آمده است، انتخاب شود (9) تا مشروعیت و مقبولیت لازم را به دست آورد .
قابل ذکر است حاکمی که به نیابت عامه انتخاب شود، جایز الخطاست و مانند مقام امامت دارای عصمت نیست. از این رو، در مواردی که به خطای او یقین شود، آگاهش می سازند و در مواردی که خطای او محتمل باشد، اطاعت از او لازم است .
در مقابل این اصل سیاسی شیعه، اهل سنت معتقدند مسأله رهبری و انتخاب حاکم ، صرفا ریشه مردمی دارد که نباید مسأله نبوت سنجیده شود و این اصل، هیچ ریشه ای در دین و یا نبوت ندارد. بنابراین عقیده، مشروعیت و مقبولیت حاکم ، تنها از راه انتخاب مردم یا شورای اهل حل و عقد امکان پذیر خواهد بود.
با توجه به این مبناست که «ماوردی » کوشیده تا برای هر حکومتی که در حوزه ممالک اسلامی به وجود آمده، مقبولیتی درست کند. برای نمونه، او تلاش می کند ولایت عهدی را که در دستگاه خلافت عباسی رایج شده است، با انتخاب یک نفر اثبات کند، یا امارت کسانی را که با غلبه و غصب در ناحیه ای به تشکیل دولت مستقلی دست می زنند. و در عمل قدرت خلیفه را نادیده می گیرند، به رسمیت بشناسد (10)؛ با اینکه امامت به معنای خلافت را امری شرعی و الهی می داند و امام جامعه را به دلیل جانشینی پیامبر (ص) خلیفه و با استناد به آیه اولی الامر ، واجب الاطاعه می شمارد. (11)

ادامه »

  برای حاجی بعد از رمی جمره عقبه و برای مردم شهرها بعد از نماز عید، نوبت به قربانی می رسد، با این تفاوت كه این عمل برای حجاج واجب و برای مردم امری مستحب است.

خبرگزاری «حوزه»، جایگاه و شرایط قربانی را از نگاه قرآن کریم منتشر می کند.

* قربانی از منظر قرآن كریم (حج آیات 30 تا 37)

* دعوت به پاس داشتن برنامه های خدا

«ذلِكَ وَ مَنْ يُعَظِّمْ حُرُماتِ اللَّهِ فَهُوَ خَيْرٌ لَهُ عِنْدَ رَبِّهِ» (مناسك حج) این است و هركس برنامه های الهی را پاس دارد، برای او نزد پروردگارش بهتر است.

* خالص بودن

«حُنَفاءَ لِلَّهِ غَيْرَ مُشْرِكينَ بِهِ وَ مَنْ يُشْرِكْ بِاللَّهِ فَكَأَنَّما خَرَّ مِنَ السَّماءِ فَتَخْطَفُهُ الطَّيْرُ أَوْ تَهْوي بِهِ الرِّيحُ في‏ مَكانٍ سَحيقٍ» (برنامه حج را انجام دهید) در حالی كه همگی خالص برای خدا باشید و هیچ گونه همتایی برای او قائل نشوید و هركس همتایی برای او در نظر بگیرد، گویی از آسمان سقوط كرده و پرندگان او را می ربایند و یا تندباد او را به جای دور دستی پرتاب می كند.

* شعائر خدا

«ذلِكَ وَ مَنْ يُعَظِّمْ شَعائِرَ اللَّهِ فَإِنَّها مِنْ تَقْوَى الْقُلُوبِ»؛ «این است (مناسك حج) و هر كس شعائر الهی را بزرگ بداند، پس آن از تقوای قلب ها است.

* نشانه تقوا

«.. فَإِنَّها مِنْ تَقْوَى الْقُلُوبِ»؛ هركسی شعائر خدا را بزرگ بدارد پس آن از تقوای قلب ها است.

* دل كندن از منافع در لحظه موعود

«لَكُمْ فيها مَنافِعُ إِلى‏ أَجَلٍ مُسَمًّى ثُمَّ مَحِلُّها إِلَى الْبَيْتِ الْعَتيقِ»؛ در آن حیوانات قربانی، برای شما منافعی است تا زمان معین (زمان ذبح) پس محل آن خانه قدیمی و گرامی [كعبه] است.

* فراگیر بودن امتحان با قطع علایق

«وَ لِكُلِّ أُمَّةٍ جَعَلْنا مَنْسَكاً لِيَذْكُرُوا اسْمَ اللَّهِ عَلى‏ ما رَزَقَهُمْ مِنْ بَهيمَةِ الْأَنْعامِ»؛ برای هر امتی قربانگاهی قرار دادیم تا نام خدا را بر چهارپایانی كه به آنان روزی داده ایم، ببرند.

* تسلیم در برابر خدا

«فَإِلهُكُمْ إِلهٌ واحِدٌ فَلَهُ أَسْلِمُوا»؛ خدای شما یكی است پس تسلیم او شوید.

* بشارت به تسلیم شوندگان

«وَ بَشِّرِ الْمُخْبِتينَ»؛ متواضعان و تسلیم شوندگان را بشارت بده.

* ویژگی تسلیم شوندگان

«الَّذينَ إِذا ذُكِرَ اللَّهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ وَ الصَّابِرينَ عَلى‏ ما أَصابَهُمْ وَ الْمُقيمِي الصَّلاةِ وَ مِمَّا رَزَقْناهُمْ يُنْفِقُونَ»؛ كسانی كه وقتی نام خدا برده شود. دل هایشان پر از خوف می شود و در مقابل مصیبت هایی كه به آن ها می رسد، صابر هستند و نماز را به پا می دارند و از آن چه روزی شان كردیم انفاق می كنند.

* ایثار از بهترین

«وَ الْبُدْنَ جَعَلْناها لَكُمْ مِنْ شَعائِرِ اللَّهِ»؛ شترهای چاق را برای شما از شعائر الهی قرار دادیم.

* قربانی موجب خیر و بركت

«لَكُمْ فيها خَيْر»؛ برای شما در آن خیر و بركت است.

* آداب قربانی

«فَاذْكُرُوا اسْمَ اللَّهِ عَلَيْها صَوافَّ»؛ نام خدا را ببرید در حالی كه به صف ایستاده اند…

* اطعام فقیران از گوشت قربانی

«فَإِذا وَجَبَتْ جُنُوبُها فَكُلُوا مِنْها وَ أَطْعِمُوا»؛ وقتی پهلوهایشان آرام گرفت، از گوشت آن ها بخورید و بخوارنید.

* فراگیر بودن اطعام

«وَ أَطْعِمُوا الْقانِعَ وَ الْمُعْتَرَّ»؛ مستمندان قانع و مستمندان اعتراض كننده را اطعام كنید.

بدیهی است هر یك از چهارده عنوان فوق، خود سرفصلی برای تبیین فلسفه و آثار و آداب قربانی است.

* دعای امام علی علیه السلام هنگام ذبح قربانی

بِسْمِ اللَّهِ وَجَّهْتُ وَجْهِيَ لِلَّذِي فَطَرَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ حَنِيفاً مُسْلِماً وَ ما أَنَا مِنَ الْمُشْرِكِينَ إِنَّ صَلاتِي وَ نُسُكِي وَ مَحْيايَ وَ مَماتِي لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِينَ اللَّهُمَّ مِنْكَ وَ لَكَ ثُمَّ يَقُولُ اللَّهُمَّ هَذَا عَنْ نَبِيِّكَ ثُمَّ يَذْبَحُهُ وَ يَذْبَحُ كَبْشاً آخَرَ عَنْ نَفْسِهِ. (۱)

تمام اعمال حج، اعمال عید قربان و اعمال قربانی كردن حتّی نیت و دعای آن نیز در راستای «تسلیم محض بودن» است.

ادامه »

چکیده: اگر به حکمت مندرج در عید قربان توجه شود، خیلی از راه­ها برای ما باز می شود. آن حکمت چیزی نیست جز: ایثار و گذشت فردی و جمعی.

یکی از چیزهائی که در هر حرکت عمومی و در هر نهضت لازم است، این است که بر اساس تفکرات و مبانی پایه‌ای آن نهضت و جریان، هم بایستی «واژه‌سازی» و هم «نهادسازی» شود. وقتی یک فکر جدید(مثل فکر حکومت اسلامی و نظام اسلامی و بیداری اسلامی) مطرح می شود، مفاهیم جدیدی را در جامعه القاء می کند و از این جهت، باید واژه‌های متناسب خودش را دارا باشد؛ چرا که اگر آن نهضت و نظام از واژه‌های بیگانه وام گرفت، فضا آشفته خواهد شد و مطلب ناگفته خواهد ماند.[1]
یکی از مفاهیم مهم انقلاب اسلامی ما، مقولۀ وحدت و همگرایی است و باید نه تنها از ظرفیت های واضح در این زمینه بهره برد، که ظرفیت های جدید و امکانات نوینی را طراحی و نهادینه ساخت و در راستای تحقق اهداف همان مقولات از آنها بهره برداری کرد. عید قربان یکی از امکانات ما مسلمان ها برای همگرایی و وحدت، و خنثی کردن توطئه های دشمنان در راستای بدبین کردن ما نسبت به یکدیگر است که بایستی از آن استفاده کنیم.[2]
البته مناسبت های بزرگ، مانند اعیاد غدیر، فطر و قربان، بهانه‌هایی پی در پی برای مستحکم‌تر کردنِ رابطه قلبی و معنوی خود با خدای مهربان و عزیز هم هست. با این ارتباط معنوی، خود را به آن مرکز عظیم قدرت و عزّت و حکمت، هرچه بیشتر مرتبط می کنیم و بهره می بریم.[3] به ویژه دو عید بزرگ غدیر و قربان که در ماه ذی الحجه و ایام حج و روزهای مناجات و توبه و استغفار قرار گرفته و دو مقطع مهم در خصوص موضوع امامت است، زیرا در عید قربان حضرت ابراهیم (علیه‌السلام) بعد از امتحان‌های سخت به مقام امامت نائل می‌شوند و در روز عید غدیر خم هم حضرت علی (علیه‌السلام) بعد از امتحان‌های بزرگ به منصب والای امامت می‌رسند. در این مقطع متصل و مرتبط با مسئلۀ امامت، دلها متوجه یک ارتباط بین عید قربان و عید غدیر شده و بعضی هم این را «دهۀ امامت» نامیده‌اند، که نام مناسبی است.[4]
اما جهات دیگری نیز در عید غدیر و عید قربان وجود دارد. مثلا اگر به حکمت مندرج در عید قربان توجه شود، خیلی از راه­ها برای ما باز می شود. در عید قربان یک قدردانی بزرگ الهی از پیامبر برگزیدۀ حضرت حق، حضرت ابراهیم (علیه‌السّلام) نهفته شده است.
پیامبری که در آن روز دست به ایثار آن هم ایثار عزیزان زد. ایثار فرزند جوانش که خدای متعال او را بعد از عمری انتظار، در دوران پیری به وی داده بود.[5] خدای متعال این دو پسر را در دوران پیری، و لابد بعد از یک عمر انتظار و اشتیاق، به این پدر داده بود؛ امید فرزند هم دیگر بعد از آن نداشت. سید شهیدان همۀ عالم، حضرت اباعبداللَّه‌الحسین (علیه الصّلاة و السّلام) - که خود مظهر ایثار و مظهر شهادت است - در دعای شریف عرفه از این حادثه یاد می کند؛ «وَ مُمسِک یَدَی إبراهِیم عَن ذبحِ ابنِهِ بَعدَ کِبَرِ سِنِّهِ وَ فناءِ عُمرِهِ»؛ این ایثار و این گذشت، برای مؤمنانی که می خواهند راه حقیقت و تعالی و عروج مدارج عالیه را طی کنند، یک نماد است. امکان ندارد بدون گذشت، در امتحانات الهی پیروز شد. در امتحانات همواره پای یک ایثار و گذشت به میان می‌آید. گاهی گذشت از جان است، یا گذشت از مال است؛ و یا گذشت از یک حرفی است که کسی زده است و می خواهد با اصرار و لجاجت پای آن حرف بایستد. گاهی هم گذشت از عزیزان است. امتحان یعنی عبور از وادی محنت. یک محنتی را جلوی پای یک انسان یا یک ملت می گذارند؛ عبور از این محنت، امتحان است. اگر توانست عبور کند، به آن منزل مقصود می رسد. اما اگر به سبب عدم بروز استعداد خود یا عدم غلبه بر هوای نفس، نتوانست عبور کند، می ماند. ذات امتحان همین است. امتحان الهی برای این نیست که خدا ما را بشناسد و ببیند ما در چه وزن و حدی هستیم. امتحان در حقیقت یک گام به سوی مقصد است. من و شما که امتحان می شویم، معنایش این است که اگر توانستیم از این شدت و محنت عبور کنیم، یک وضع و حیات و مرحلۀ جدیدی را به دست می آوریم و در این خصوص، یک ملت و یک شخص تفاوتی با هم ندارند.[6]

ادامه »

چکیده: پیروزی حقیقی و واقعی در اطاعت از فرامین الهی و رسول و جانشینان بر حق اوست و آنکس که بتواند در تحقق این امر موفق باشد مزد زحمات خود را گرفته و جایگاهی به وسعت روزی خوردن نزد پروردگار را می‌یابد و مسلم بن عقیل و شهدای کربلا در زمره‌ی این افراد هستند.

مسلم بن عقیل

بر اساس جهان بینی اسلامی، سراسر هستی در مالکیت خداوند متعال است. «أَلا لَهُ الْخَلْقُ وَ الْأَمْرُ تَبارَکَ اللَّهُ رَبُّ الْعالَمينَ [اعراف/54] آگاه باشید که آفرینش و تدبیر (جهان)، از آن (و به فرمان) اوست! پر برکت (و زوال ناپذیر) است خداوندی که پروردگار جهانیان است»
و در این قلمرو، برای او که خالق هستی است، شریکی متصور نیست. «قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ [اخلاص/1] خداوند، یکتا و یگانه است»
در نتیجه فرمانی جز فرمان خداوند وجود ندارد «إِنِ الْحُکْمُ إِلاَّ لِلَّهِ أَمَرَ أَلاَّ تَعْبُدُوا إِلاَّ إِيَّاهُ [یوسف/40] حکم تنها از آن خداست فرمان داده که غیر از او را نپرستید!».

بر اساس آیات فوق انحصار «حاکمیت» و «ولایت» در خداوند به وضوح بیان شده است. حاکمیت چه در نظام تکوینی و چه در نظام تشریعی، اختصاص به خداوند دارد، خداوند منشأ تمام قدرت ها و شریعت اسلام تنها مصدر قانون گذاری است، چرا که خالقیت، مالکیّت، ربوبیّت، و حقّانیت مختص خداوند است.
همچنین با توجه به آیات فوق می توان نتیجه گرفت اطاعت از امامان معصوم (علیهم السلام) نیز در طول حاکمیت خداوند متعال است و خداوند اطاعت از خدا و رسول را در ردیف اطاعت از خود قرار داده و آن را واجب دانسته است: «يا أَيُّها الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَ أَطيعُوا الرَّسُولَ وَأُولِى‏‌ الأمْرِ مِنْكُمْ [نساء/59] اى‏‌ كسانى‏‌ كه ايمان آورده ‏ايد از خدا اطاعت كنيد و از رسول خدا، و صاحبان امر (اولوالامر) خودتان اطاعت كنيد».
بنده‌ی مطیع، امری را که مولا به او فرمان می‌دهد، بدون کم و کاست به نحو احسن به فعلیت می‌رساند، پس پیروزی در زندگی انسان زمانی مهیا می‌شود که حکم خداوند را در زندگی و در مرحله‌ی بعد در شهر و جامعه حاکم کنیم، که این حکومتِ حکم خداوند، در تمام امورات پیروزی نهایی و مطلق انسان محسوب می‌شود.

از ابو بصير روايت شده: از امام صادق (عليه السّلام) از اين آيه [احزاب/56] پرسيدم و گفتم صلوات خدا بر پيامبر (صلی الله علیه و آله) چگونه است، فرمود:
«اى ابو محمد، تزكيه و پاكيزه نمودن اوست، در آسمانهاى بلند، پس گفتم: شناختم صلوات خود را بر آن حضرت، پس تسليم چگونه است؟
فرمود: تسليم شدن و گردن نهادن براى اوست در كارها، پس بنا بر اين معناى قول خدا «وَ سَلِّمُوا تَسْلِيماً» چنين است گردن نهيد به اوامر او و جدّيت و كوشش كنيد در طاعت و پيروى از او در تمام آنچه شما را به آن امر می كند». [1]

یکی از جلوه‌ها و اهداف درخشان نهضت کربلا را می‌توان همین فعلیت بخشیدن و گردن نهادن به حکم خداوند دانست، لذا توسط معتقدترین انسانها این نهضت به وجود آمد. که از آن جمله می توان به حضرت «مسلم بن عقیل» آن مرد شجاع و پاکدامن اشاره کرد که به نوبه‌ی خود نهضت امام حسین (علیه السلام) را با پاکدامنی و پرهیزگاری پیوند اساسی بخشید.

از جمله کارهای حضرت مسلم بن عقیل در رعایت اصول و فروع دین و عامل بودن به اوامر الهی و دوری کردن از نواهی را می‌توان در چند واقعه‌ی حساس که قبل از واقعه‌ی عاشورا رخ داده است مشاهده کرد:

1ـ عدم ترور و حمله‌ی غافلگیرانه
یکی از بزرگان کوفه به نام «شریک» مریض شد عبیدالله خواست که به عیادت او برود، به مسلم خبر دادند به منزل «شریک» برود و پشت پرده کمین کرده و «عبید الله» را به قتل برساند.
مسلم به خانه‌ی شریک آمد و با شریک قرار گذاشت که وقتی شریک تقاضای آب کرد، مسلم به عبید الله حمله‌ور شود. وقتی عبید الله به خانه‌ی شریک آمد و او در فرصت مناسب چندین بار علامت داد و درخواست آب کرد، مسلم حمله نکرد تا جایی که عبید الله مشکوک شد و رفت.
بعد به مسلم گفتند: چرا حمله نکردی و از این فرصت طلایی استفاده نکردی؟!
گفت: یادم آمد که پیامبر (صلی الله علیه و آله) ترور را حرام می‌داند و فرمود: «إِنَّ الْإِیمَانَ‏ قَیَّدَ الْفَتْک‏[2] ایمان مانع ترور و حمله‌ی غافلگیرانه است».
این نشان دهنده‌ی تقیّد و اعتقاد قلبی یک مجاهد فی سبیل الله است که منافع مادی خود که تاثیر بسزایی در امورات دنیایی او داشته را فدای حکم الهی می کند و حضرت مسلم به زیبایی هرچه تمام‌تر این هنر زیبای خود را در این برهه از تاریخ به نمایش گذاشته است.

2ـ استفاده‌ی از غذای پاک و طاهر
یکی از فروعات دینی در مورد لقمه‌ی پاک و طاهر و عدم نجاست است. بر اساس موازین شرعی انسان از خوردن غذای نجس باید دوری کند. و اعتقاد و عمل به این دستور را در سیره‌ی عملی «مسلم بن عقیل» به وضوح حتی زمانی‌که به شدت محتاج بود می‌توان مشاهده کرد. (البته در فروعات دینی حکم اضطرار موجود است، که در این مواقع می توان به فروعات دینی عمل نکرد)، اما حضرت مسلم با این عمل خود می‌خواست در زمره‌ی این روایت پیامبر (صلی الله علیه و آله) أَفْضَلُ‏ الْأَعْمَالِ‏ أَحْمَزُهَا[3] بهترین اعمال سخت‌ترین آنهاست»، واقع شود.
وقتی حضرت مسلم بن عقیل را با جراحات و زخم های متعدد دستگیر کردند، به شدت تشنه شد و درخواست آب نمود. وقتی خواست آب بخورد، خون دهانش به آب مخلوط شد و آب نخورد. آب را عوض کردند، خواست بخورد باز آب نجس شد.
لذا آب نخورد. چرا؟! چون شرع مقدّس اجازه نمی‌دهد انسان آب نجس بخورد.

3ـ ادای حقوق دیگران
حضرت مسلم در هنگام شهادت دو وصیت انجام می دهد:
الف ـ به حسین بن علی (علیه السلام) خبر دهید که به کوفه نیاید.
ب ـ من هفتصد دینار به این مردم مقروض هستم، زره و شمشیرم را بفروشید و بدهی من را بدهید.[4]
در این مورد نیز می‌توان عمل‌گرایی و اعتقاد راسخ او به انجام احکام و دستورات شرع را مشاهده کرد و باید گفت: کسانی که تمام ابعاد اسلام را پذیرفته اند مفتخر به شهادت در راه حضرت امام حسین (علیه السلام) خواهند شد.

در نتیجه پیروزی حقیقی و واقعی در اطاعت از فرامین الهی و رسول و جانشینان بر حق اوست و آنکس که بتواند در تحقق این امر موفق باشد مزد زحمات خود را گرفته و جایگاهی به وسعت روزی خوردن نزد پروردگار را می‌یابد و مسلم بن عقیل و شهدای کربلا در زمره‌ی این افراد هستند.

صفحات: 1· 2

چکیده: حجّ ابراهیمی، ظرفیّت بزرگی برای وحدت و عزّت امّت اسلام دارد، حیف که ..

موسم حجّ، نماد وحدت و همبستگی امّت اسلام و عزّت آنان است؛ وحدتی که می تواند در دل دشمنان اسلام ترس و دلهره عظیمی را ایجاد کند، و در مقابل، عزّت و سربلندی را به امّت اسلام هدیه کند. رهبر معظّم انقلاب در پیام خود به مناسبت فرا رسیدن ایام حجّ، به نکات فوق اشاره کردند که در این مقاله به تبیین بخشی از سخنان ایشان می پردازیم.

هدیه ای عزّتمندانه

رهبر معظّم انقلاب در پیام خود به مناسبت فرا رسیدن حجّ ابراهیمی، حجّ ابراهیمی را هدیه ای عزّتمندانه دانستند که قدرت امّت اسلام را به رخ چپاول گران بین المللی می کشاند. ایشان اذعان داشتند: «حجّ ابراهیمی که اسلام به مسلمانان هدیه کرده، مظهر عزّت و معنویّت و وحدت و شُکوه است؛ عظمت امّت اسلامی و اتّکاء آنان به قدرت لایزال الهی را به رخ بدخواهان و دشمنان می کِشد و فاصله‌ی آنان را با منجلاب فساد و حقارت و استضعافی که زورگویان و قلدران بین‌المللی بر جوامع بشری تحمیل می کنند، برجسته می سازد.»[1]
کمتر کسی در قابلیّت داشتن موسم حج، برای حفظ وحدت و عزّت مسلمین تردید می کنند، اما بحث همه بر سر این است که چرا از این قابلیّت به نحو مطلوب استفاده نمی شود؟

امّت اسلام اگر بدنبال عزّت و همبستگی در برابر دشمنان هستند؛ باید عزّت خود را از خدا بخواهند. «مَنْ كانَ يُريدُ الْعِزَّةَ فَلِلَّهِ الْعِزَّةُ جَميعاً؛[فاطر/10] كسى كه عزت مى‏ خواهد، پس [بايد آن را از خدا بخواهد، زيرا] همه عزت ويژه خداست».

آیه شریفه این پیام را می رساند که: اگر امّت اسلام بخواهند به جایگاه عزّت و شوکت خود برسند؛ شکّی نیست که این عزّت را باید از خدای یکتا طلب کنند، نه از دشمنان خدا و شریعت، و بالاتر از آن، دشمنان اخلاق و انسانّیت همسویی برخی از دولتهای اسلامی با مستکبران و زورگویان جهانی ــ که حتی اخلاق و انسانّیت را به مسلخ کشانده اند چه برسد به دین و ارزشهای دینی ــ فرصت عزّت آفرینی را از مسلمانان گرفته است.

عزّت مسلمین، شدّت بر کافرین

در بالا اشاره شد که عزّت، تنها مخصوص خداست، در آیه دیگری، عزّت را به رسول و مؤمنین هم تعمیم می دهد: «وَ لِلَّهِ الْعِزَّةُ وَ لِرَسُولِهِ وَ لِلْمُؤْمِنين؛[منافقون/8]‏ عزّت مخصوص خدا و رسول و اهل ايمان است».

واضح است که عزت، فقط مال خداست، ولی به پیامبر خویش و مؤمنین ـ که مطیع فرمان اویند ـ هم عطا می کند. پیامبر و مؤمنینی که خدا به آنها عزّت مرحمت می فرماید؛ باید بین خودشان، برادری و محبّت باشد و بر کافران، شدید و جسور باشند. «مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ وَ الَّذينَ مَعَهُ أَشِدَّاءُ عَلَى الْكُفَّارِ رُحَماءُ بَيْنَهُم‏؛[فتح/28] محمد (صلى اللَّه عليه و آله و سلم) فرستاده خداست و ياران و همراهانش بر كافران بسيار قويدل و سخت و با يكديگر بسيار مشفق و مهربانند»

رهبر معظم انقلاب در پیام حجّ امسال خود، در بخشی از بیاناتشان چنین فرمودند: «حجّ اسلامی و توحیدی، مظهر «اَشِدّآءُ عَلَى الکُفّارِ رُحَمآءُ بَینَهُم» است؛ جایگاه برائت از مشرکان و الفت و وحدت با مؤمنان است.» [2]

برائت از مشرکین ــ که همان اشداء علی الکفّار ــ است ــ فرصت مناسبی برای عرض اندام کردن امّت اسلام در برابر زورگویان بین المللی و دشمنان اسلام و قرآن است، دشمنانی که به هیچ یک از تعـّهدات انسانی و اخلاقی پایبند نیستند.

متأسفانه یکی از دلایل عربستان برای لغو حجّ ایرانی ها، اهتمام حجّاج ایرانی به مراسم برائت از مشرکین (آمریکا و اسراییل و دشمنان اسلام) بود.[4]
بنابراین با انفعال کشورهای اسلامی در مقابل دشمنان اسلام، وحدت و همبستگی هم طبعاً از بین می رود و حجّ ــ این نماد وحدت آفرین و عزّت بخش ــ آنگونه که باید حقّش شناخته شود؛ شناخته نمی شود.

سخن آخر

مراسم حجّ ابراهیمی، فرصت مناسبی است تا مسلمین عزّت و اقتدار خود را در مقابل دشمنان اسلام، به رخ کشند. بی تردید عزّت مسلمین، جز با شدّت گرفتن بر کافران (دشمنان اسلام) و همچنین مهربانی و همبستگی بین خودشان محقّق نمی شود، امّا …

صفحات: 1· 2