مدرسه علمیه الزهرا(س) واوان

حضرت معصومه سلام الله علیها با الهام گرفتن از کلام پیامبر صلی الله علیه و آله در غدیرخم که فرمودند:ِ مَعَاشِرَ النَّاسِ إِنِّی أَدَعُهَا إِمَامَهً وَ وِرَاثَهً فِی عَقِبِی إِلَی یَوْمِ الْقِیَامَهِ وَ قَدْ بَلَّغْتُ مَا أُمِرْتُ بِتَبْلِیغِهِ حُجَّهً عَلَی کُلِّ حَاضِرٍ وَ غَائِبٍ وَ عَلَی کُلِّ أَحَدٍ مِمَّنْ شَهِدَ أَوْ لَمْ یَشْهَدْ وُلِدَ أَوْ لَمْ یُولَدْ فَلْیُبَلِّغِ الْحَاضِرُ الْغَائِبَ وَ الْوَالِدُ الْوَلَدَ إِلَی یَوْمِ الْقِیَامَه.

ای مردم، من امر خلافت را به عنوان امامت و وراثتِ آن در نسل خودم تا روز قیامت به ودیعه می سپارم، و من رسانیدم آنچه مأمور به ابلاغش بودم تا حجت باشد بر حاضر و غائب و بر همه ی کسانی که حضور دارند یا ندارند و به دنیا آمده اند یا نیامده اند پس حاضران به غائبان و پدران به فرزندان تا روز قیامت برسانند(1) به تبلیغ مسئله ولایت پرداختند و روایت ذیل را از مادر خود حضرت زهرا سلام الله علیها نقل نمودند.

حضرت فاطمه معصومه علیها السلام به نقل از حضرت فاطمه زهرا علیها السلام می فرماید: «اَنَسیتُمْ قَوْلَ رَسُولِ الله صلَّی الله علیهِ وَ آلِه یَوْمَ غَدیر خُمٍّ: مَنْ کُنْتُ مَوْلاَهُ فَعَلِیٌّ مَوْلاهُ، و قوله: اَنْتَ مِنِّی بِمَنْزِلَهِ هارونَ مِنْ موسی ؛آیا فراموش کردید فرمایش رسول خدا صلی الله علیه و آله را در روز غدیر؟ که فرمود: هر کس من مولای اویم، علی علیه السلام نیز مولای اوست و [آیا فراموش کردید این سخن حضرت را که ]فرمود: [یا علی ]نسبت تو به من همانند هارون به موسی علیه السلام است.(2)

و این درسی است برای زن ومرد،دختر وپسر،پیر و جوان ما که با سرمشق گرفتن از حضرت معصومه سلام الله علیها به هر نحوی که در توان داریم امر امامت را احیاء نماییم.
مردمان شهر ساوه در زمان ما از شیعیان شیفته و موالیان پاک باخته خاندان عصمت و طهارت هستند، ولی در آن ایام از دشمنان سرسخت اهلبیت بودند. از این رو هنگامی که موکب حضرت معصومه علیها السلام و همراهانش به ساوه رسید، مردم ساوه به آن ها حمله ور شدند و جنگ سختی درگرفت و همه برادران و برادرزادگان حضرت معصومه علیها السلام به شهادت رسیدند.هنگامی که حضرت معصومه علیها السلام آن کانون مهر و صفا جسدهای غرفه به خون و پیکرهای قطعه قطعه شده 23 تن از عزیزان خود را نقش بر زمین دید، به شدت محزون شد و در اثر این مصائب جانکاه به شدت بیمار گردید.(2)

اهالی قم از روز نخست با محبت خاندان عصمت و طهارت علیهم السلام خو گرفته بودند و اسلام را از اول همراه با ولایت امیرمؤمنان علیه السلام پذیرفته بودند و هرگز در برابر غاصبان فدک خضوع نکرده بودند، هنگامی که از این فاجعه دلخراش آگاه شدند، به ساوه رفتند و حضرت معصومه علیها السلام را با احترام تمام به قم آوردند.

بر اساس تاریخی که ما برگزیدیم، روز 23 ربیع الاول 201 ه . کجاوه حامل حضرت معصومه علیها السلام در میان استقبال پرشور مردم قم وارد این سرزمین شد.

موسی بن خزرج بزرگ اشعری های قم، شخصاً زمام ناقه را به دوش می کشید و عده فراوانی پیاده و سواره گرداگرد کجاوه در حرکت بودند، تا در محلی که امروز میدان میر نامیده می شود، ناقه حامل آن حضرت زانو به زمین زد، و این افتخار بزرگ نصیب موسی بن خزرج شد که هفده روز میزبان کریمه اهلبیت باشد.
بانوان با فضیلت قم دسته دسته به دیدار آن بانوی مجلله می شتافتند و او را در سوک عزیزان از دست رفته اش تسلیت می دادند.خانه موسی بن خزرج به احترام اقامت هفده روزه آن حضرت به صورت مدرسه درآمد و به مدرسه ستیه (مدرسه خانم) موسوم گردید.

محراب عبادت آن حضرت نیز در رو به روی درب ورودی مدرسه تا به امروز محافظت شده، در طول تاریخ به عنوان:بیت النور شهرت یافته، و همواره به عنوان عبادتگاه آن حضرت، زیارتگاه خاص و عام بود.

صفحات: 1· 2

از اصفهان به قصد تحصیل علوم دینی به قم آمده ای. در مدرسه حجتیه حجره ای گرفته ای. پیش از آمدن، پدرت گفت:

- محمد باقر! اگر به چیزی نیاز داشتی، مرا مطلع کن.

با اینکه از لحاظ مالی سخت در تنگنا هستی، تا به حال چیزی ازاو نخواسته ای با خود عهد کرده ای دست نیاز پیش کسی دراز نکنی.

آخر ماه نزدیک است، شهریه این ماه هم خرج شد، بیشتر آن را کتاب خریدی، کمی برای خرجی کنار گذاشته ای که آن هم خیلی زود ته کشید. از مدرسه بیرون می آیی، به دکان قصابی می روی و به قصاب می گویی:

- دو سیر گوشت بده پولش را فردا می دهم.

او با تمسخر می گوید:

- پس باشه گوشت رو هم فردا ببر!

با ناراحتی از دکان قصابی بیرون می آیی، تصمیم می گیری دیگر ازکسی تقاضای نسیه نکنی.

شب هنگام کمی نان خشک را که در سفره مانده، می خوری بعد می روی سراغ وسایلت، یک ده شاهی پیدا می کنی. روز بعد با آن کمی انجیرمی خری، روز سوم زانوهایت می لرزد، نای راه رفتن نداری، با زحمت خودت را به حرم حضرت معصومه(س)می رسانی; بالای سر حرم می ایستی وآهسته به طوری که کسی نشنود، می گویی:

- عمه سادات! سلام. هرکس از خانه پدرش فرار می کند به خانه عمه اش پناه می برد، من هم سیدم. پدرم مرا به خانه شما فرستاده تا از سفره شما بهره مند شوم. دو شب است چیزی نخورده ام.

همین طور که درد دل می کنی، کسی از پشت سر دستش را بر شانه ات می گذارد.

- بگیر جوان!

سرت را بر می گردانی، مردی میان سال است. دستش را به طرفت دراز می کند و حدود چهار صد تومان پول کف دستت می گذارد. پول رابه او پس می دهی و می گویی:

- نه، نمی خواهم. این را به کسی بدهید که مستحق است.

مرد چیزی نمی گوید و از آنجا دور می شود. به ضریح نگاه می کنی ومی گویی:

- عمه جان! این پول تمام می شود و باید دوباره بیایم خدمت شما. طوری عنایت کنید که مستمر باشد و زود به زود برای مال دنیا به شما مراجعه نکنم.

به مدرسه برمی گردی، آن شب هم می گذرد. فردا صبح از فرط گرسنگی به بقالی نزدیک مدرسه حجتیه می روی، چاره ای نیست. دویست گرم برنج و کمی روغن نسیه می گیری و به حجره برمی گردی. غذا که مهیامی شود، اذان ظهر را می گویند. اول نماز می خوانی بعد به سراغ غذامی روی، فضله موشی روی پلو خودنمائی می کند، غذا را دور می ریزی،کف حجره دراز می کشی و چشمانت را می بندی. از شدت خستگی و گرسنگی دیگر چیزی نمی فهمی. با صدای اذان مغرب به خود می آیی، دوباره راهی حرم می شوی. آهسته قدم بر می داری، سرت گیج می رود، نرسیده به حرم کسی تو را صدا می زند:

- سید محمد باقر!

به طرف صدا برمی گردی، یکی از همشهریان اصفهانی توست. یک کیسه سیب در دست دارد، آن را با یک بسته پول به تو می دهد. خجالت راکنار می گذاری و گوشه ای می نشینی، عبایت را بر سر می کشی و چندسیب می خوری. به مدرسه برمی گردی. در حجره پولها را می شمری، حدودهزار تومان است.

چهار سال از آن ماجرا می گذرد، یک بار که با آن شخص همصحبت می شوی، می گوید:

- آقا سید! یادت می آید برایت پول آوردم؟ شب قبلش در خواب دیدم شما در آسمان صحبت می کنید، صبح خواب را برای پدرم تعریف کردم، او گفت: زود خودت را به قم برسان و سید محمد باقر رادریاب. من هم با عجله به قم آمدم.

صفحات: 1· 2

آقاي شيخ عبد الله موسياني نقل كردند از حضرت آيت الله مرعشي نجفي: كه شب زمستاني بود كه من دچار بي خوابي شدم; خواستم حرم بروم, ديدم بي موقع است, آمدم خوابيدم و دست خود را زير سرم گذاشتم كه اگر خوابم برد خواب نمانم, در عالم خواب ديدم خانمي وارد اطاق شد «كه قيافه او را به خوبي ديدم ولي آن را توصيف نمي كنم» به من فرمود: سيد شهاب! بلند شو و به حرم برو; عده اي از زوار من پشت در حرم از سرما هلاك مي شوند, آنها را نجات بده.

ايشان مي فرمايند: من به طرف حرم راه افتادم, ديدم پشت در شمالي حرم (طرف ميدان آستانه)عده اي زوار اهل پاكستان يا هندوستان(با آن لباسهاي مخصوص خودشان) در اثر سردي هوا پشت در حرم دارند به خود ميلرزند, در را زدم, حاج آقا حبيب (كه جزء خدام حضرت بود) با اصرار من در را باز كرد, من از مقابل و آنها هم پشت سر من وارد حرم شدند وآنها در كنار ضريح آن حضرت مشغول زيارت و عرض ادب بودند; من هم آب خواستم و براي نماز شب و تهجد وضو ساختم.

عنايت حضرت به زائر برادر
آقاي شيخ عبد الله موسياني نقل مي كند: كه ما عازم مشهد مقدس بوديم در حالي كه در آنجا به جهت جمعيت زياد زوار, منزل به سختي پيدا مي شد. من با اطلاع از اين جهت به حرم حضرت معصومه عليها السلام مشرف شدم و خيلي خودماني گفتم: بي بي جان ما عازم زيارت برادر شماييم, خودتان عنايتي بفرماييد. ما عازم مشهد شديم,ديديم منزل بسيار كمياب است نزديك حرم از تاكسي پياده شديم, ناگهان ديدم جواني از داخل كوچه به طرف من آمد و به من گفت: منزل مي خواهيد؟ گفتم: بله, گفت دنبال من بيا با او رفتم مرا داخل خانه اش برد, اطاف بزرگ و خوبي را به ما داد, ما وقتي در آنجا مشغول جابجايي وسايل بوديم, خانم ايشان ما را براي نهار دعوت كرد, بعد از تشرف به حرم و زيارت و نماز, نهار را با آنها خورديم.

صبح روز بعد, خانم از ما سوال كرد: شما چند روز در اينجا هستيد؟ گفتم ده روز. گفت ما به تهران مي رويم, اين كليد خانه, هر وقت كه خواستيد برويد, كليدرا بدهيد به همسايه ما آقاي رضوي (يا رضواني). گفتم كرايه منزل چه مي شود؟ گفت ما صحبت آن را كرده ايم. ما خيال كرديم مقصود ايشان صحبت درباره كرايه است با آقايي كه بنا شد كليد را به او بدهيم. چند روزي گذشت كسي آمد در خانه و گفت: من رضوي (يا رضواني) هستم, شما هر وقت كه خواستيد به قم برويد, كليد را پشت آينه داخل اطاق بگذاريد و در منزل را ببنديد و برويد.

گفتيم: كرايه چه مي شود؟ گفت درباره كرايه با من صحبتي نكردند. ده روز ما تمام شد, خواستيم برگرديم, ديديم بليط ماشين را بايد چند روز پيش تهيه مي كرديم و الان تهيه بليط امكان ندارد, خيلي ناراحت بوديم كه من از صاحب ماشيني(كه در نزديك منزل ما, ماشين خودش را پارك مي كرد و در مسير ((تهران - مشهد)) مسافر جا به جا مي كرد) خواستم ما را هم با خودش تا تهران ببرد. او گفت: من فردا حركت نمي كنم ولي فردا شما را به قم مي فرستم; فردا ما را تا گاراژ ماشين برد و رفت به مسوول دفتر گفت: اينها از ما هستند و مي خواهندبه قم بروند, او هم موافقت كرد و در بهترين جاي ماشين به ما تعداد صندلي مورد نيازمان را داد و ناباورانه ((حضرت معصومه)) وسيله برگشت مان را هم مانند ((منزل در مشهد))فراهم كرد.

شفاي طلبه جوان نخجواني
حضرت آيت الله مكارم شيرازي ((دام ظله)) مي فرمايد: بعد از فروپاشي شوروي سابق و آزاد شدن جمهوريهاي مسلمان نشين (و از آن جمله جمهوري نخجوان) مردم شيعه نخجوان تقاضا كردند, كه عده اي از جوانان خود را به حوزه عليمه قم بفرستند تا براي تبليغ در آن منطقه تربيت شوند.

مقدمات كار فراهم شد و استقبال عجيبي از اين امر به عمل آمد. از بين (سيصد نفر داوطلب) پنجاه نفري كه معدل بالايي داشتند و جامعترين آنها بودند براي اعزام به حوزه علميه قم انتخاب شدند. در اين ميان جواني - كه با داشتن معدل بالا, به سبب اشكالي كه در يكي از چشمانش وجود داشت انتخاب نشده بود - با اصرار فراوان پدر ايشان, مسوول مربوطه ناچاراز قبول ايشان شد, ولي هنگام فيلمبرداري از مراسم بدرقه از اين كاروان علمي,مسوول فيلمبرداري دوربين را روي چشم معيوب اين جوان متمركز كرده و تصوير برجسته اي از آن را به نمايش گذاشت. جوان با ديدن اين منظره بسيار ناراحت و دل شكسته مي شود.

وقتي كاروان به قم رسيد و در مدرسه مربوطه ساكن شدند اين جوان به حرم مشرف شده و با اخلاص تمام متوسل به حضرت مي شود, و در همان حال خوابش مي برد. در خـــــواب عوالمي را مشاهده كرده و بعد از بيداري مي بيند چشمش سالم و بي عيب است.

او بعد از شفا يافتن به مدرسه برمي گردد, دوستان او با مشاهده اين كرامت و امر معجزه آسا, دسته جمعي به حرم حضرت معصومه عليها السلام مشرف شده و ساعتها مشغول دعا و توسل مي شوند. وقتي اين خبر به نخجوان مي رسد آنها مصرانه خواهان اين مي شوند كه اين جوان بعد از شفا يافتن و سلامتي چشمش به آنجا برگردد كه باعث بيداري و هدايت ديگران و استحكام عقيده مسلمين گردد.
(كرامات نقل شده از آشفاي طلبه جوان نخجواني آقاي شيخ عبد الله موسياني توسط واحد سمعي, بصري حرم ضبط صوتي, تصويري شده است.)
(ضبط صوتي, تصويري اين كرامت به نقل حضرت آيت الله مكارم ((دام ظله)) در واحد فرهنگي آستانه موجود است.)

منبع فيض الهي
مرحوم محدث قمي مي فرمايد از بعض اساتيد خود شنيدم كه:مرحوم ملاصدراي شيرازي به خاطر بعضي مشكلات از شيراز به قم مهاجرت فرمود و در قريه كهك اقامت نمود; آن حكيم فرزانه هرگاه مطالب علمي بر او مشكل مي شد به زيارت حضرت فاطمه معصومه ميآمد و با توسل به آن بزرگوار مشكلات علمي بر ايشان حل مي شد و از آن منبع فيض الهي مورد عنايت قرار گرفت[2].

شفاي مرد نصراني
مرحوم محدث نوري نقل فرمودند: كه در بغداد مردي نصراني به نام ((يعقوب)) مبتلا به مرض استسقاء بود كه از معالجه آن ناميد شده بودند و به طوري بدنش ضعيف شده بود كه توان راه رفتن نداشت. او مي گويد: مكرر از خدا مرگم را خواسته بودم تا آنكه در سال 1280 هـ.ق در عالم خواب سيد جليل القدر نوراني را ديدم كه كنار تختم ايستاده, و به من گفت: اگر شفا مي خواهي بايد به زيارت كاظمين بيايي. از خواب بيدار شدم و خوابم را به مادرم گفتم. مادرم كه مسيحي بود گفت: اين خواب شيطاني است. دو مرتبه خوابم برد. اين مرتبه زني را در خاب ديدم باچادر و روپوش كه به من گفت: برخيز كه صبح شد آيا پدرم با شما شرط نكرد كه او را زيارت كني و ترا شفا بخشد؟ گفتم پدر شما كيست؟ گفت: ((موسي بن جعفر)). گفتم شما كيستي؟ فرمود: من معصومه خواهر رضا هستم. از خواب بيدار شدم و متحير بودم كه به كجا بروم; به ذهنم آمد كه به خدمت ((سيد راضي بغدادي)) بروم. به بغدادي رفتم تا به در خانه او رسيدم, در زدم صدا آمد كيستي؟ گفتم: در را بازكن. همين كه سيدصدايم را شنيد به دخترش گفت: در را باز كن كه يك نفر نصراني است آمده مسلمان شود.

وقتي بر او وارد شدم گفتم: از كجا دانستيد كه من چنين قصدي دارم؟ فرمود: جدم در خواب مرا از قضيه خبر داد. او مرا به كاظمين نزد شيخ عبد الحسين تهراني برد; داستان خود را برايش گفتم, دستور داد مرا به حرم مطهر حضرت كاظم عليه السلام بردند و مرا دور ضريح طواف دادند عنايتي نشد; از حرم بيرون آمدم احساس تشنگي كردم; آب آشاميدم, حالم منقلب شد و روي زمين افتادم, گويا كوهي بر پشتم بود و از سنگيني آن راحت شدم. ورم بدنم از بين رفت و زردي صورتم به سرخي مبدل شد و ديگر اثري از آن مرض نديدم.خدمت شيخ بزرگوار رفتم وبه دست ايشان مسلمان شدم…[3]

شفاي مفلوج
حجه الاسلام والمسلمين آقاي شيخ محمود علي اراكي نقل كرد: كه من خودم مكرر ديدم شخصي را كه ((از پا عاجز و ناتوان بود كه پاهايش جمع نمي شد و قسمت پايين بدن را روي زمين مي كشيد و با تكيه به دو دست حركت مي كرد)) از حالش پرسيدم اهل يكي از شهرهاي قفقاز شوروي بود, گفت: رگهاي پايم خشكيده است و قادر به راه رفتن نيستم; رفتم مشهد از حضرت رضا شفا بگيرم نتيجه اي نگرفتم; آمده ام اينجا (قم) انشاء الله شفا بگيرم.

در يكي از شبهاي ماه رمضان بود, شنيديم نقال خانه حرم به صدا درآمد و گفتند: بي بي شخص فلجي را شفا داده است; ما كه بعدا” با درشكه با چند نفر از همراهان به اراك مي رفتيم در شش فرسخي اراك, همان شخص ناتوان را ديدم كه با پاهاي صحيح و سالم عازم كربلا است و معلوم شد كه آن روز او بوده كه شفاگرفته, او را به درشكه سواركرديم و تا اراك همراه ما بود[4].

شفاي پادرد و تقدير از عزاداري اهل بيت عليهم السلام
حضرت آيت الله حاج شيخ مرتضي حائري نقل فرمودند: كه شخصي بود به نام آقا جمال, معروف به ((هژبر)), دچار پادرد سختي شده بود به طوري كه براي شركت در مجالس, بايستي كسي او را به دوش مي گرفت و كمك مي كرد, عصر تاسوعا آقاي هژبر به روضه اي كه در مدرسه فيضيه از طرف آيت الله حائري تشكيل شده بود, آمد. آقا سيد علي سيف (خدمتگزار مرحوم آيت الله حائري) كه نگاهش به او افتاد به او پرخاش كرد كه: سيد اين چه بساطي است كه ذرآورده اي, مزاحم مردم مي شوي, اگر واقعا"سيدي برو از بي بي شفا بگير. آقاي هژبر تحت تاثير قرار گرفت و در پايان مجلس به همراه خود گفت: مرا به حرم مطهر ببر, پس از زيارت و عرض ادب با دل شكسته حال توجه و توسلي پيدا كرد و سيد را خواب بود. در خواب ديد كسي به او مي گويد:بلند شو. گفت نمي توانم. گفته شد: مي‎تواني بلند شو و عمارتي را به او نشان داده وگفت:
اين بنا از حاج سيد حسين آقاست كه براي ما روضه خواني مي كند, اين نامه را هم به او بده. آقاي هژبر ناگهان خود را ايستاده ديد كه نامه اي در دست دارد و نامه را به صاحبش رساند و مي گفت: ترسيدم اگر نامه را نرسانم دردپا برگردد و كسي از مضمون نامه مطلع نشد حتي آيت الله حائري, ايشان فرمودند: كه از آن به بعد آقاي هژبر عوض شد گوئي از جهان ديگريست و غالبا” در حال سكوت و يا ذكر خدا بود[5].

نجات گمشده و عنايت به زائرين
خادم و كليد دار حرم و مكبر مرحوم آقاي روحاني (كه از علماي قم و امام جماعت مسجد امام حسن عسكري عليه السلام بوده اند) مي گويد: شبي از شبهاي سرد زمستان در خواب حضرت معصومه عليها السلام را ديدم كه فرمود: بلند شو و بر سر مناره ها چراغ روشن كن. من از خواب بيدار شدم ولي توجهي نكردم. مرتبه دوم همان خواب تكرار شد و من بي توجهي كردم در مرتبه سوم حضرت فرمود: مگر نمي گويم بلند شو و بر سر مناره چراغ روشن كن! من هم از خواب بلند شده بدون آنكه علت آن را بدانم در نيمه شب بالاي مناره رفته و چراغ را روشن كردم و بر گشته خوابيدم. صبح بلند شدم و درهاي حرم را باز كردم و بعد از طلوع آفتاب از حرم بيرون آمدم با دوستانم كنار ديوار و زير آفتاب زمستاني نشسته, صحبت مي كرديم كه متوجه صحبت چند نفر زائر شدم كه به يكديگر مي گويند: معجزه و كرامت اين خانم را ديديد! اگر ديشب در اين هواي سرد و با اين برف زياد, چراغ مناره حرم اين خانم روشن نمي شد ما هرگز راه را نمي يافتيم و در بيابان هلاك مي شديم.

خادم مي گويد: من نزد خود متوجه كرامت و معجزه حضرت و نهايت محبت و لطف او به زائرينش شدم [6].

مبتلاي به جنون
آقاي مير سيد علي برقعي فرمودند: مردي اظهار مي داشت كه من در ايامي كه سفير ايران درعراق بودم, همسرم مبتلا به جنون شد به طوري كه كند به پاهايش زديم;روزي از سفارتخانه به منزل آمدم حال او را بسيار منقلب و آشفته ديدم, داخل اطاق مخصوص خود شدم و از همانجا متوسل شدم به مولا امير المومنين عليه السلام و عرض كردم يا علي چند سال است كه در خدمت شما هستم و غريب و تنهايم شفاي همسرم را از شما مي خواهم. همين طور در حال تحير بودم كه خدايا چه بكنم كه يك مرتبه خادمه منزل دويد و گفت آقا بياييد, گفتم همسرم فوت كرد؟ گفت: خير بهتر شد. من باعجله نزد عيالم رفتم, ديدم با حال طبيعي نشسته, عيالم به من گفت: اين چه وضع است, چرا به پاهاي من كند زديد؟! براي او توضيح دادم بعد گفتم چه شد كه شمايك مرتبه بهتر شديد؟ گفت: در همين ساعات خانم مجلله اي داخل اطاق شد گفتم شما كيستيد؟ فرمود من معصومه دختر موسي بن جعفر عليه السلام هستم. جدم اميرالمومنين علي عليه السلام امر فرمودند من شما را شفا بدهم و شما خوب شديد …[7]

ضعف چشم
حاج آقا مهدي صاحب مقبره اعلم السلطنه (بين صحن جديد و عتيق) نقل كرده: كه من چندي قبل به ضعف چشم مبتلا شدم, بعد از مراجعه به اطباء, اظهار داشتند كه چشم شما آب آورده بايد برسد تا آن را عمل كنيم.

او مي گويد: بعد از آن هر وقت كه به حرم مشرف مي شدم مختصري از گرد و غبار ضريح را به چشمانم مي كشيدم و اين عمل باعث شد كه ضعف چشم من بر طرف شود به طوري كه الان بدون عينك, قرآن ومفاتيح مي خوانم.

صفحات: 1· 2· 3· 4

برای خانواده ی امام صادق (ع) روزهای قشنگی بود. یکی از نورانی ترین ستاره های خدا در خانه ی امام (ع) متولد شده بود.

یکی از شیعیان که مهمان امام (ع) بود با کمال تعجب دید که امام (ع) در کنار گهواره نشسته و با نوزادی گفت وگو می کند.

امام (ع) وقتی حیرت او را دید، لبخندی زد و فرمود: می خواهی تو هم با او سخن بگویی؟

مرد با اشتیاق بلند شد و کنار گهواره نشست. نوزاد با او شروع به صحبت کرد و به او گفت: برای دخترت که تازه به دنیا آمده نام زیبایی انتخاب کن.

امام (ع) به مرد مهمان که از تعجب ساکت مانده بود لبخندی زد و گفت:

تعجب نکن این کودک، فرزندم موسی است. خداوند از او دختری به ما هدیه می کند که نامش فاطمه است و در قم به خاک سپرده می شود. هرکس او را در قم زیارت کند، بهشت بر او واجب می گردد.

□

ذی القعده ی سال173هجری بود. دختری از بهشت مهمان خانه ی امام موسی کاظم (ع) و نجمه خاتون شده بود. بین اهل خانه، امام رضا (ع) از داشتن چنین خواهری از همه شادتر بود؛ خواهری که هرچه بزرگ تر می شد آثار فضل، علم و عصمتش آشکارتر می شد؛ تا جایی که به معصومه معروف شد.

□

کاروان خسته اما با امید بسیار وارد مدینه شد.

گروهی از شیعیان بودند که برای دریافت پاسخ سؤال های خود از امام کاظم (ع) به مدینه آمده بودند؛ اما وقتی پرس وجو کردند متوجه شدند امام کاظم (ع) و امام رضا (ع)به سفر رفته اند.

چند روزی منتظر آمدنشان شدند اما از آن ها خبری نشد. کاروان ناامید آماده ی رفتن شد. حضرت معصومه(س) که از جریان باخبر شد، پاسخ سؤال های آن ها را نوشت و کاروان دست پر حرکت کرد.

در مسیر راه امام کاظم (ع) آن ها را دید و از جریان باخبر شد. وقتی پاسخ های دخترش را دید سه بار فرمود: فداها ابوها؛ پدرش فدایش.

□

سال ها بود که پدر از ظلم هارون در زندان جان داه بود و تمام دل خوشی معصومه (س) برادرش امام رضا (ع) بود؛ اما حالا داشت کنار مزار پیامبر (ص) با او وداع می کرد. برادر برایش حدیث پیامبر را خواند که: پاره ای از تن من در خراسان دفن می شود و هر مؤمنی او را زیارت کند بهشت بر او واجب می شود. و آرام گفت: من آن پاره ی تنم خواهرم. و معصومه (س) دانست سفر برادرش بازگشتی ندارد.

□

یک سالی می شد که حضرت معصومه (س) در فراق برادر در مدینه به تبلیغ دین می پرداخت؛ اما دلتنگی بیش از این امانش نمی داد؛ به ویژه که نامه ای از امام رضا (ع) به دستش رسیده و او را به خراسان دعوت کرده بود.

حضرت با گروهی از برادر و برادرزادگان خود راهی خراسان شد. اهل کاروان تا رسیدن به خراسان به کربلا و نجف رفتند تا مولایشان علی (ع) و جدشان امام حسین (ع) را زیارت کرده باشند.

کاروان که به ساوه رسید، مأموران حکومتی که برای شیعیان شمشیرشان را از رو بسته بودند با کاروان درگیر شدند و 22 نفر از مردانشان را شهید کردند و گروهی دیگر را اسیر. در این میان زنی از اهالی ساوه موفق شد در غذای حضرت

معصومه (س) سم بریزد. حضرت که آثار بیماری را در خود دید به یاد پیش گویی جدش امام صادق (ع) افتاد و پرسید: تا قم چه قدر فاصله است؟ گفتند: ده فرسخ. حضرت فرمود: مرا به قم ببرید؛ چرا که از پدرم شنیدم که فرمود قم مرکز شیعیان است.

□

همه ی مردم قم سیاه پوش و گریان در باغ بلبلان موسی بن خزرج جمع شده بودند. مردمی که شانزده روز از بانوی داغ دار مدینه پرستاری کرده بودند و برای بهبودش «امن یجیب» خوانده بودند، حالا جمع شده بودند تا پیکرش را به خاک بسپارند.

اما چه کسی این لیاقت را داشت که پیکر پاک آن حضرت را به خاک بسپارد؟ همه متحیر و سرگردان بودند که ناگاه از جانب صحرا دو سوار نقاب دار پیدا شدند و همین که به نزدیک رسیدند، از اسب خود پیاده شدند، بر جنازه ی حضرت نماز خواندند، ایشان را دفن کردند و سوار شدند و رفتند. هیچ کس نفهمید آن ها چه کسانی بودند.

موسی بن خزرج سقفی از بوریا بر سر قبر ساخت و بعدها حضرت زینب دختر امام جواد (ع) قبه ای برای مزار آن حضرت درست کرد.

ادامه »

صفحات: 1· 2

آنکه در اخبار فقه شیعه تتبع کند خواهد دید روایتهای رسیده از امام صادق (ع) در مسائل مختلف فقهی و کلامی مجموعه ای گسترده و متنوع است و برای همین است که مذهب شیعه را مذهب جعفری خوانده اند. گشایشی که در آغاز دهه سوم سده دوم هجری پدید آمد موجب شد مردم آزادانه تر به امام صادق (ع) روی آورند و گشودن مشکلات فقهی و غیر فقهی را از او بخواهند.

ابن حجر در باره حضرتش نوشته است: مردم از علم او چندان نقل کردند که آوازه آن به همه شهرها رسید. امامان بزرگ چون یحیی بن سعید، ابن جریح، مالک، سفیان بن عیینه، سفیان ثوری، ابو حنیفه، شعبه و ایوب سختیانی از او روایت کرده اند. (1)

دانشمندان از هیچ یک از اهل بیت رسول خدا به مقدار آنچه از ابو عبد الله روایت دارند نقل نکرده اند، و هیچ یک از آنان متعلمان و شاگردانی به اندازه شاگردان او نداشته اند، و روایات هیچ یک از آنان برابر با روایتهای رسیده از او نیست. اصحاب حدیث نام راویان از او را چهار هزار تن نوشته اند. نشانه آشکار امامت او خردها را حیران می کند و زبان مخالفان را از طعن و شبهت لال می سازد. (2)

ذهبی از ابو حنیفه آورده است: فقیه تر از جعفر بن محمد ندیدم. (3)

و چنان که نوشته شد، مالک گفته است از فضل و علم و پارسایی از اوبرتر ندیده است. سخن مالک بن انس که یکی از چهار پیشوای مذهبهای اهل سنت و جماعت است در باره امام صادق (ع) نوشته شد، ابو حنیفه را نیز با آن حضرت دیدار یا دیدارها بوده است.

زبیر بکار نویسد: ابو حنیفه را با امام صادق ملاقاتها دست داده است.

او در دادن فتوا بیشتر به رای و قیاس عمل می کرد و کمتر به روایت. و از عبد الله بن شبرمه که در سال 120 هجری قضاوت کوفه داشت روایت کند: من و ابو حنیفه بر جعفر بن محمد (ع) در آمدیم. بر او سلام کردم و گفتم این مردی از عراق است و او را فقه و علمی است. جعفر گفت: گویا اوست که دین را به رای خود قیاس می کند. سپس رو به من کرد و گفت: او نعمان پسر ثابت است و من تا آن روز نام او را نمی دانستم. ابو حنیفه گفت: آری. جعفر بدو گفت: از خدا بترس و در دین قیاس مکن که نخست کس که قیاس کرد شیطان بود. خدا او را فرمود آدم را سجده کن گفت من از او بهترم. مرا از آتش و او را از خاک آفریده ای. (4) سپس پرسید: قتل نفس مهمتر است یا زنا؟ -قتل نفس! -چرا قتل نفس با دو گواه ثابت می شود، زنا با چهار گواه؟ با قیاس چه می کنی؟ روزه نزد خدا بزرگتر است یا نماز؟ -نماز! -چرا زن چون عادت می بیند روزه را باید قضا کند و نماز را نه؟ … بنده خدا از خدا بترس و قیاس مکن. (5) آنچه متتبع از خواندن کتابهایی که در باره ابو حنیفه نوشته شده و در آن از امام صادق (ع) سخن به میان آمده در می یابد، این است که ابو حنیفه هر چند خود را فقیهی بزرگ می دانست، امام صادق را حرمت می داشته است و ظاهرا بلکه مطمئنا عبارتی را که مؤلف روضات الجنات از او آورده که «من داناتر از جعفر بن محمد هستم چرا که مردانی را دیدم و از آنان حدیث شنیدم و جعفر بن محمد صحفی است » (6) سخن ابو حنیفه نیست و گفته عبد الله بن حسن پدر محمد نفس زکیه است. چنان که در روضه کافی آمده است:

عبد الله بن حسن کسی را نزد ابو عبد الله (ع) فرستاد و گفت: بدو بگو ابو محمد می گوید من از تو شجاع تر، بخشنده تر، و داناترم. امام به پیام آورنده گفت: اما شجاعت نه، چرا که هنوز حادثه ای پیش نیامده تا شجاعت یا ترس تو در آن معلوم شود. اما سخاوت او، از یک سو مال را می گیرد و در جایی که نباید مصرف می کند. اما علم، پدرت علی بن ابی طالب هزار بنده آزاد کرد نام پنج تن از آنان را بگو، پیام آورنده رفت و بازگشت و گفت: می گوید تو صحفی هستی (علم را از صحیفه های پدرانت در می آوری) . امام گفت: بدو بگو آری به خدا صحف ابراهیم و موسی و عیسی که از پدرانم به ارث برده ام. (7)

امام صادق در آغاز حکومت عباسیان سفری به عراق کرده و روزی چند را در حیره به سر برده است محدث قمی در منتهی الآمال نوشته است این سفر در حکومت سفاح بوده است ولی از برخی سندها معلوم می شود او در خلافت منصور به عراق رفته است. و منصور خود او را به عراق خواسته است. در این سفر بوده است که امام صادق را با ابو حنیفه ملاقاتی دست داده؟ و یا هنگامی که ابو حنیفه به مدینه رفته است. می توان گفت ملاقات او با آن حضرت یک بار نبوده و در عراق و حجاز با او دیدار کرده است.

ابن شهر آشوب از حسن بن زیاد روایت کند از ابو حنیفه پرسیدند: فقیه ترین کس که دیده ای کیست؟

جعفر بن محمد چون منصور او را خواست، پی من فرستاد و گفت: مردم فریفته جعفر بن محمد شده اند چند مسئله دشوار برای پرسش از او آماده کن. من چهل مسئله فراهم کردم. منصور جعفر بن محمد را که در حیره به سر می برد به مجلس خود خواست. من نزد منصور رفتم و جعفر را دیدم بر دست راست او نشسته است. هیبت او بیش از منصور بر دلم راه یافت منصور به من رخصت نشستن داد. پس گفت: این ابو حنیفه است! -او را می شناسم.

منصور گفت: مسائلی را که در خاطر داری به ابو عبد الله بگو.

من یک یک را می گفتم و او پاسخ می داد که شما چنین می گویید، مردم مدینه چنین می گویند و ما چنین می گوییم در مسائلی گفته شما را می پذیریم و در مسائلی گفته آنان را، و گاه رای ما مخالف شما و آنان است تا آنکه هر چهل مسئله را گفتم و او هیچ یک را بی پاسخ نگذاشت. سپس ابو حنیفه گفت: آیا داناترین مردم داناتر آنان به اختلاف (آراء) نیست؟ (8)

هنگامی که امام صادق در حیره به سر می برده است، مردم چنان درخانه او گرد می آمده اند که ملاقات کننده را دیدار او دشوار بوده است. (9)

و چون خواست به مدینه بازگردد، عده ای اهل فضل از مردم کوفه، او را مشایعت کردند و در جمله مشایعت کنندگان سفیان ثوری بود. (10)

صفحات: 1· 2