مسجد، خانه‌ای است برای ارتباط ویژه با معبود. خانه‌ای که دائم، مؤمنان در آن نور می‌پراکنند و نیز نور می‌گیرند. برای این‌که بهتر با جایگاه مسجد آشنا شویم به چند روایت زیبا در این رابطه می‌پردازیم.
خانه‌های نور
پیامبر خدا (صلّی الله علیه و آله) در حدیثی قدسی فرمودند:« قالَ اللّه تَبارَكَ وتَعالى: ألا إنَّ بُيوتي فِي الأَرضِ المَساجِدُ، تُضيءُ لِأَهلِ السَّماءِ كَما تُضيءُ النُّجومُ لاِهلِ الأَرضِ [1]خداوند ـ تبارك و تعالى ـ فرمود: آگاه باشيد كه خانههاى من در زمين، مساجدند كه به سانِ درخشش ستارگان براى اهل زمين، بر آسمانيان، نورافشانى مىكنند». این جمله از زبان خود خداست و معنایی عمیق را در قالب مثالی دقیق بیان می‌دارد. خداوند نیازمند جا و مکان نیست و هیچ شبیهی ندارد. امام علی (علیه السلام) در توصیف خداوند متعال می‌فرمایند: « ولا كانَ في مَكانٍ فيَجوزَ عَلَيهِ الانتِقال[2]ُ در جايى نيست، تا جا به جا شدن در حقّ او روا باشد». بلکه او در همه جا هست: « إنَّهُ لَبِكُلِّ مَكانٍ، و في كُلِّ حِينٍ و أوانٍ، و مَعَ كُلِّ إنسٍ و جانٍّ [3] او در هر جا و در هر زمانى و با هر انس و جنّى هست». آری با خدا در هر جایی می‌شود ارتباط برقرار کرد و این ویژگی خدای بی‌همتاست؛ امّا در مسجد بهتر این ارتباط برقرار می‌شود و دل انسان شوق بیشتری برای ارتباط دارد و فضای معنوی مسجد برای حلّ هر مشکلی مفید و کارساز است حتّی مشکلات مادّی!
خانه‌ای برای نیاز
همه انسان‌ها به خانه نیاز دارند، امّا راز لزوم خانه‌ای برای خدا، در مسأله نیاز انسان‌ها به خداست! خودش فرمود: « يا أَيُّهَا النَّاسُ أَنْتُمُ الْفُقَراءُ إِلَى اللَّهِ وَ اللَّهُ هُوَ الْغَنِيُّ الْحَميد [فاطر/15] اى مردم شما (همگى) نيازمند به خدائيد تنها خداوند است كه بىنياز و شايسته هر گونه حمد و ستايش است!». فقیر کسی است که به روی پای خود نمی‌تواند بایستد و نیاز دارد تا کسی او را کمک کند. به راستی که همه انسان‌ها برای ادامه حیات و بقائشان به خداوند نیاز دارند؛ حتّی اگر خودشان ندانند و یا به خداوند اعتقادی نداشته باشند. باید جایی باشد تا انسان‌ها فارغ از هر چیز دیگر روح خود را از سرچشمه‌اش سیراب کنند و ارتباطی از جنس عشق بیافرینند! همچنان‌که فرمود: «ثُمَّ سَوَّاهُ وَ نَفَخَ فيهِ مِنْ رُوحِهِ وَ جَعَلَ لَكُمُ السَّمْعَ وَ الْأَبْصارَ وَ الْأَفْئِدَةَ قَليلاً ما تَشْكُرُون [سجده/9]سپس (اندام) او را موزون ساخت و از روح خويش در وى دميد و براى شما گوش و چشم‌ها و دل‌ها قرار داد امّا كمتر شكر نعمتهاى او را بجا مىآوريد!».
شاید فقیر، خانه داشته باشد؛ امّا شاه هم باید خانه داشته باشد تا سائل برای رفع حاجتش به سوی او بیاید.
همه برای خدا خانه بسازیم!
پیامبر خدا فرمودند:« المَسجِدُ بَيتُ كُلِّ مُؤمِنٍ [4] مسجد، خانه هر مؤمنى است». یعنی خدا خانه خود را خانه مؤمن می‌داند و همه مؤمنان را به خانه‌اش راه می‌دهد. حال آیا سزاوار است که مؤمنان، خدا را به خانه‌شان راه ندهند؟! چگونه باید خدا را به خانه‌هایمان دعوت کنیم؟ پیامبر گرامی اسلام راه را این‌گونه نشان می‌دهند: « أكرَمُ البُيوتِ عَلى وَجهِ الأَرضِ أربَعَةٌ : الكَعبَةُ، وبَيتُ المَقدِسِ، وبَيتٌ يُقرَأُ فيهِ القُرآنُ، وَالمَساجِدُ [5] گرامىترينِ خانه‌ها بر پهنه زمين، چهارتايند: كعبه، بيت المقدّس، خانهاى كه در آن قرآن تلاوت شود، و مسجدها». اگر به ترتیب ذکر شده دقّت کنیم خانه‌هایی که در آن قرآن تلاوت می‌شود برتر از مساجد معمولی هستند! یعنی خانه‌ها می‌توانند تا این حد مورد توجّه و رحمت خدا باشند و این یعنی راه دادن خدا به خانه. چقدر زیبا و لطیف است تأویل دعوت خدا به خانه و تشریف‌فرمایی او در مورد این آیه شریفه که فرمود:« وَ قالَ رَبُّكُمُ ادْعُوني أَسْتَجِبْ لَكُم [غافر/60] پروردگار شما گفته است:"مرا بخوانيد تا (دعاى) شما را بپذيرم!». آری! کافی است خدا را به خانه خود دعوت کنیم او دعوت ما را می‌پذیرد.
مسجد؛ تودهنی به شیطان
دلیل سقوط ابلیس از جایگاه خود و رانده شدنش از درگاه الهی عدم اطاعت از دستور خداوند در مورد سجده بر انسان بود و تکبّری که باعث این نافرمانی شد. همان‌طور که از نام مسجد برمی‌آید محل سجده کردن و عبادت و خضوع در پیشگاه الهی است و حضور انسان در مساجد، جوابی دندان شکن به برتری طلبی شیطان بر او خواهد بود؛ چرا که امام علی (علیه السلام) فرمودند: « المَساجِدُ مَجالِسُ الأَنبِياءِ، وحِرزٌ مِنَ الشَّيطانِ [6] مسجدها، نشستنگاه پيامبران و محافظت كننده از شيطاناند». با برگزاری مصداق اتمّ نماز که همان نماز جماعت در مسجد است، بزرگ‌ترین ضربه را به شیطان بزنیم زیرا حضرت زهرا سلام الله علیها فرمودند: «مَا أَرْغَمَ أَنْفَ الشَّیطَانِ أَفْضَلُ مِنَ الصَّلَاةِ فَصَلِّهَا وَ أَرْغِمْ أَنْفَ الشَّیطَان[7] هیچ چیز به مانند نماز، بینی شیطان را به خاک نمی‌ساید، پس نماز بگذار و بینی ابلیس را به خاک بمال».
شاید برای همین است که در مسجد جایی را به عنوان محراب(محل جنگ) قرار داده‌اند!
صفحات: 1· 2
آخرین نظرات