مدرسه علمیه الزهرا(س) واوان

مفهوم لغوی و علت نامگذاری ماه مبارک رمضان چیست؟

1. ماه رمضان، ماه نهم از ماههای قمری است که بین شعبان و شوّال قرار گرفته و در قرآن کریم، از ماههای دوازده گانة قمری، تنها نام این ماه آمده است.(المیزان، علامه طباطبایی؛، ج، ص 14، چاپ جامعه مدرسین.)

2. با توجه به آیة شریفه 185 سوره بقره که میفرماید:“شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِیَّ أُنزِلَ فِیهِ الْقُرْءَانُ هُدًی لِّلنَّاسِ وَ بَیِّنَـَتٍ مِّنَ الْهُدَیَ وَالْفُرْقَانِ فَمَن شَهِدَ مِنکُمُ الشَّهْرَ فَلْیَصُمْه؛ ]روزه، در چند روز معدودِ[ ماه رمضان است؛ ماهی که قرآن، برای راهنمایی مردم، و نشانههای هدایت، و فرق میان حق و باطل، در آن نازل شده است؛ پس آن کس از شما که در ماه رمضان در حَضَر باشد، روزه بدارد.” هم نزول قرآن و هم تشریع حکم روزه، در این ماه بوده است؛ بنابراین، ماه روزه نزد مسلمین، ماه رمضان است.

3. رمضان در لغت از “رَمْضَأِ” به معنای شدّت حرارت، گرفته شده است.

4. در کلامی از پیامبر بزرگوار دربارة ماه رمضان چنین آمده است:“انّما سُمِّیَ الرّمضان لاِ َنَّه یرمض الذّنوب؛(میزان الحکمه، محمدی ری شهری، ج 4، ص 176، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی.) ماه رمضان بدین نام خوانده شده است، زیرا گناهان را میسوزاند.”

واژه رمضان و معناى اصطلاحى آن

رمضان از مصدر «رمض‏» به معناى شدت گرما، و تابش آفتاب بر رمل… معنا شده است، انتخاب چنین واژه‏اى براستى از دقت نظر و لطافت‏خاصى برخوردار است. چرا که سخن از گداخته شدن است، و شاید به تعبیرى دگرگون شدن در زیر آفتاب گرم و سوزان نفس و تحمل ضربات بى امانش،زیرا که رمضان ماه تحمل شدائد و عطش مى‏باشد، عطشى ناشى از آفتاب سوزان یا گرماى شدید روزهاى طولانى تابستان.

 و عطش دیگر حاصل از نفس سرکشى که پیوسته میگدازد، و سوزشش براستى جبران ناپذیر است.

 در مقایسه این دو سوزش، دقیقا رابطه عکس برقرار است، بدین مفهوم که نفس سرکش با چشیدن آب تشنه‏تر مى گردد، وهرگز به یک جرعه بسنده نمى‏کند، و پیوسته آدمى را در تلاش خستگى ناپذیر جهت ارضاى تمایلات خود وا مى‏دارد. و در همین رابطه است که مولوى با لطافت هرچه تمامتر این تشبیه والا را به کار مى‏گیرد و مى‏گوید: آب کم جو تشنگى آور به دست تا بجوشد آبت از بالا و پست تا سقا هم ربهم آید جواب تشنه باش الله اعلم بالصواب زین طلب بنده به کوى حق رسید درد مریم را به خرما بن کشید.

 اما از سوى دیگر، عطش ناشى از آفتاب سوزان سیرى پذیر است، و قانع کننده.

منبع:پایگاه اطلاع رسانی اهل بیت علیهم السلام