قرآن کریم نسخه درمان و راه دستیابی به خیر دنیا و آخرت است. به هر اندازه که از قرآن و راهکارهای الهی آن دور شویم دچار گرفتاری‌ها، مشکلات، دردها و رنج‌ها خواهیم شد و از آسایش و آرامش فاصله خواهیم گرفت. قرآن کریم دستور به پیروی از قرآن را بارها بیان کرده و آن را مایه دستیابی به رحمت الهی معرفی کرده است: «وَ هذا كِتابٌ أَنْزَلْناهُ مُبارَكٌ فَاتَّبِعُوهُ وَ اتَّقُوا لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ [انعام/۱۵۵] و اين (قرآن) كتابى است مبارك كه آن را نازل كرديم. پس آن را پيروى کرده و تقوا پيشه كنيد، باشد كه مورد رحمت قرار گيريد». یکی از سفارش‌های قرآنی نیز دستور به ازدواج است: «وَأَنکِحُوا الْأَیَامَى مِنکُمْ وَالصَّالِحِینَ مِنْ عِبَادِکُمْ وَإِمَائِکُمْ [نور/ ۳۲] بی همسران خود و غلامان و کنیزان درستکارتان را همسر دهید». ازدواج اگر بر مبنای الهی و اسلامی انجام شود،[1] امری مقدس بوده و موجب تعالی است. البته اگر شاخصه‌های الهی در آن مدنظر نباشد به بدترین خاطره در ذهن تبدیل خواهد شد.
در این یادداشت به ۵ فایده و اثر طلایی ازدواج در قرآن اشاره می‌کنیم تا با شناخت آنها به دنبال انجام ازدواج با شاخصه‌های الهی باشیم.
۱- آرامش
انسان همواره دنبال آرامش بوده و تمام اختراعات و اکتشافات بشری برای دستیابی به آسایش و آرامش بیشتر بوده است. قرآن کریم یکی از کاربردی‌ترین نسخه‌های تأمین آرامش را ازدواج دانسته و فرموده است: «وَمِنْ آيَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكُمْ مِنْ أَنْفُسِكُمْ أَزْوَاجًا لِتَسْكُنُوا إِلَيْهَا [روم/۲۱] و از نشانه هاى او اينكه از [نوع] خودتان همسرانى براى شما آفريد تا بدانها آرام گيريد.» « هُوَ الَّذِي خَلَقَكُمْ مِنْ نَفْسٍ وَاحِدَةٍ وَجَعَلَ مِنْهَا زَوْجَهَا لِيَسْكُنَ إِلَيْهَا اعراف/ ۱۸۹ اوست آن كس كه شما را از نفس واحدى آفريد و جفت وى را از آن پديد آورد تا بدان آرام گيرد.»
۲- حفظ نسب و فرزند صالح
یکی از فوایدی که ازدواج دارد زاد و ولد و به دنبال آن حفظ نوع بشر است. از اولاد در قرآن به عنوان زینتی دنیوی یاد شده: الْمَالُ وَالْبَنُونَ زِينَةُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا و در ادامه آیه شریفه از باقیات الصالحات به عنوان امری نیکوتر ذکر شده است: «وَالْبَاقِيَاتُ الصَّالِحَاتُ خَيْرٌ عِنْدَ رَبِّكَ ثَوَابًا وَخَيْرٌ أَمَلًا [کهف/۴۶] معنای کامل آیه به این صورت است: مال و پسران زيور زندگى دنيااند و نيكي‌هاى ماندگار از نظر پاداش نزد پروردگارت بهتر و از نظر اميد [نيز] بهتر است». به عبارتی می‌توان مفهوم آیه را به این صورت بیان کرد گرچه هر فرزندی مانند ثروت زینتی دنیوی به شمار می‌آید، ولی اگر این فرزند نیکوکار باشد یکی از انواع باقیات‌الصالحات و ذخیره‌هایی برای روز قیامت حساب می‌شود. خداوند برای حفظ نسب‌ها و معلوم بودن پدر فرزند احکامی خاص مثل حرمت زنا را بنا داشته و یکی از حکمت‌های نگهداری عده طلاق یا فوت برای زنان همین مطلب است. قرآن کریم نیز به این مسئله در سوره بقره آیات ۲۲۸ و ۲۳۴ و سوره طلاق آیه ۴ پرداخته است.
۳- مودت و رحمت
از ديگر آثار ازدواج، مودت و رحمت است: «وَمِنْ آيَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكُمْ مِنْ أَنْفُسِكُمْ أَزْوَاجًا لِتَسْكُنُوا إِلَيْهَا وَجَعَلَ بَيْنَكُمْ مَوَدَّةً وَرَحْمَةً [روم/۲۱] و از نشانه هاى او اينكه از [نوع] خودتان همسرانى براى شما آفريد تا بدانها آرام گيريد و ميانتان دوستى و رحمت نهاد».
مودت به معنای دوستی، محبت، صداقت، رفاقت، مهربانی، خیرخواهی و نیک اندیشی است و فرق آن با رحمت آن است که مودت در عمل ثابت می‌شود و رحمت علاقه قلبی را می‌گویند.[2] رحمت و مودت به تعبیر این آیه شریفه دو نشانه الهی و ضامن پایبندی به زندگی است و رمز بقای تمام پیوندهای اجتماعی به شمار می‌آید.
۴- ارضای صحیح غریزه جنسی
یکی از نیازهای بشر نیاز جنسی است. نیازی که باید در سایه محبت ارضاء شود و هیچ لذت دنیایی به لذت زناشویی نمی‌رسد. این نکته را از مقدم شمردن این لذت در میان دیگر لذت‌ها در آیه‌ای از قرآن نیز می‌توان دریافت: «زُيِّنَ لِلنَّاسِ حُبُّ الشَّهَوَاتِ مِنَ النِّسَاءِ وَالْبَنِينَ وَالْقَنَاطِيرِ الْمُقَنْطَرَةِ مِنَ الذَّهَبِ وَالْفِضَّةِ وَالْخَيْلِ الْمُسَوَّمَةِ وَالْأَنْعَامِ وَالْحَرْثِ ذَلِكَ مَتَاعُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا [آل عمران / ۱۴] دوستى خواستني‌ها[ى گوناگون] از زنان و پسران و اموال فراوان از زر و سيم و اسبهاى نشاندار و دامها و كشتزار[ها] براى مردم آراسته شده [ليكن] اين جمله مايه تمتع زندگى دنياست».
در آیه‌ای دیگر خداوند یکی از صفات مؤمنان را ارضای صحیح میل جنسی دانسته و فرموده است: وَالَّذِينَ هُمْ لِفُرُوجِهِمْ حَافِظُونَ [مؤمنون/ ۵ و معارج/۲۹] و كسانى كه دامن خود را حفظ مى كنند.
البته ارضای میل جنسی نمی‌تواند علت اصلی ازدواج باشد چرا که ازدواج یک تعهد برای تمام زندگی است ولی توانایی و میل جنسی محدودیت‌های سنی دارد. زوجین با ازدواج در اصل خود را از انحراف جنسی و زیان‌های دنیوی و اخروی آن حفظ می‌کنند و در کهنسالی بنای خانواده به واسطه مودت، رحمت و دلگرمی به فرزندان و دیگر عوامل به طرز شیرینی ادامه می‌یابد.
۵- توسعه رزق
همیشه نگرانی از مشکلات اقتصادی، یکی از بهانه‌هایی بوده که افراد از ازدواج فرار کنند؛ اما خداوند خود ضامن شده که در صورت ازدواج رزق و روزی زوجین را تأمین کند و از فضل خویش آنها را بی‌نیاز کند: «وَأَنْكِحُوا الْأَيَامَى مِنْكُمْ وَالصَّالِحِينَ مِنْ عِبَادِكُمْ وَإِمَائِكُمْ إِنْ يَكُونُوا فُقَرَاءَ يُغْنِهِمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ [نور/۳۲] بى همسران خود و غلامان و كنيزان درستكارتان را همسر دهيد اگر تنگ‌دست‌اند خداوند آنان را از فضل خويش بى نياز خواهد كرد و خدا گشايشگر داناست».
امام صادق (علیه‌السلام) ضمن ابراز انزجار از کسی که ازدواج را به خاطر فقر رها کند به این آیه اشاره کرده و فرمودند: «مَن تَرَكَ التَّزويجَ مَخافَةَ الفَقرِ فقد أساءَ الظَّنَّ باللّه ِ عزّ و جلّ، إنَّ اللّه َ عزّ و جلّ يقولُ: «إنْ يَكُونُوا فُقَراءَ يُغْنِهِمُ اللّه ُ مِن فَضْلِهِ»[3] اگر کسی از ترس تهي دستى ازدواج نكند، به خداوند عزّوجلّ گمان بد برده است. خداوند عزّ و جلّ مى فرمايد : «اگر تهيدست باشند، خداوند از فضل خود توانگرشان مى سازد».
کلام آخر
ازدواج در فرهنگ قرآنی جایگاهی ویژه و آثار مفید بسیاری دارد. رحمت و مودت، آسایش و آرامش، وسعت در رزق، بقای نسل و اولاد صالح برخی از آنها است که برای رسیدن به آن، باید ازدواجی بر اساس فرهنگ دینی داشت
صفحات: 1· 2
آخرین نظرات